الچاپو که داستان او را در قسمت دوم پادکست شنیدیم وقتی هنوز در مکزیک بود و پول فراوانی از کارتل بدست میآورد، برای مادرش در مرکز روستای زادگاهش عمارتی ساخته بود. خانهای قلعهمانند که مادر نود سالهی او این روزها خیلی کم از آن خارج میشود. اما حالا که پسرش کیلومترها دورتر در منهتن زندانی است، گزارش شده است که خانم ماریا کانسوئلو لوئرا پرز (Maria Consuelo Loera Perez) چمدانهایش را بسته است و قصد سفر به نیویورک را دارد.
او اعلام کرده است که «ویزای انساندوستانه» دریافت کرده و اجازه دارد پسرش خواکین الچاپو گوزمان رهبر کارتل سینالوآ (Sinaloa) را در ایالات متحده ملاقات کند. خانم لوئرا همچنین اعلام کرده است که دخترهاش برناردا (Bernarda) و آرمیدا (Armida) نیز ویزا گرفتهاند و به همراه او به نیویورک خواهند آمد تا الچاپو را که حالا بیش از دو سال است در نیویورک در زندان انفرادی است ملاقات کنند.
تصمیم دولت ایالات متحده در اعطای ویزا به خانوادهی الچاپو باعث تعجب ماموران فدرال و ناراحتی فعالین حقوق مهاجران شده است. آنها میگویند که در شرایط عادی غیرممکن بود درخواست ویزای افراد مشابهی که حتی ارتباطی هم با معروفترین شبکهی قاچاقچیان مواد مخدر ندارند، تایید شود.
لنی بنسون (Lenni Benson) استاد مدرسهی حقوق نیویورک و مدیر موسسهی مسیر امن (Safe Passage Project) که هدفش کمک به پناهجویانی است که با دلایل مشابه دلایل ادعایی خانوادهی الچاپو قصد ورود به خاک آمریکا را دارند، میگوید که دولت آمریکا حتی در شرایط مرگ و زندگی مانند وقتی که خارجیهایی نیاز به دریافت خدمات درمانی ویژهای دارند یا وقتی بستگانشان در آمریکا بیماریهای لاعلاج دارند هم به ندرت چنین درخواستی را میپذیرد.
آقای بنسون در اینباره گفت: «من شوکه شدم. البته آنقدر در این حوزه کار کردهام که بدانم وقتی پای آدمهای قدرتمند یا منافع سیاسی در کار باشد، دولت استثناهایی قایل میشود. میشود مثالهای فراوانی از دیکتاتورهای سابق تا دلالهای اسلحه و ستارگان سینما که از مواهب این برخورد ویژه استفاده کردهاند را نام برد.»
سخنگوی وزارت خارجه در این باره گفت که سوابق دریافت ویزا مطابق قوانین ایالات متحده محرمانه هستند و ادارهی صدور روادید جزییات هیچ مورد بخصوصی را تشریح نمیکند. سازمان امنیت داخلی هم که مسئول کنترل قوانین مهاجرتی است در این باره توضیحی نداد. ادارهی مبارزه با مواد مخدر هم که برای دههها الچاپو را تحت تعقیب داشت در این باره سکوت کرده است.
از یکی از ماموران فدرال که نخواست نامش فاش شود نقل شده است که حتی خانوادهی اعضای سابق کارتلها که با مامورین دولتی علیه کسانی مانند الچاپو همکاری میکنند هم به سختی میتوانند ویزای ورود به آمریکا را بگیرند. او گفته است: «اینها آدمهایی هستند که تصمیم گرفتهاند با دولت همکاری کنند و ما در مقابل هیچ کمکی به آنها نمیکنیم. افتضاح است. من واقعا شوکه شدهام که چطور چنین چیزی تایید شده است.»
الچاپو در ده مورد اتهامات فدرال مجرم شناخته شده است و در حال حاضر در انتظار صدور حکم حبس ابد بدون امکان عفو است.
با توجه به اینکه دولت آمریکا هیچ نظر رسمی در اینباره اعلام نکرده است، تنها اطلاعات موجود اظهارات اعضای خانوادهی الچاپوست که در آنها نوع دقیق ویزای گرفته شده مشخص نشده است. در این شرایط بسیاری از منابع آشنا به موضوع در مورد ممکن بودن سفر افراد خانواده به ایالات متحده اظهار تردید کردند. اما به نظر میرسد خانوادهی الچاپو از حمایت آندرس مانوئل لوپز اوبرادور (Andrés Manuel López Obrador) رئیسجمهور مکزیک هم برخودارند.
چند ماه پیش آقای لوپز اوبرادور به بادیراگواتو (Badiraguato) شهر دورافتادهای در کوهستانهای سینالوآ که زادگاه و بعدها مرکز حکومت الچاپو بود، سفر کرد. رئیسجمهور در این منطقه که به دلیل تامین ماریجوانا و هروئین برای مدت طولانی به مثلث طلایی مشهور شده بود، از طرحهای جدیدش برای مبارزه با جرایم سازمانیافته از طریق ایجاد اشتغال و افزایش آموزش، رونمایی کرد. گزارش شده است که در زمان این سفر رئیسجمهور به سینالوآ یک وکیل مکزیکی نامهای از مادر الچاپو را به دست او رسانده که بعدها بخشهایی از آن در توییتر رسمی ریاستجمهوری منتشر شد. در این نامه خانم لوئرا گفته است که بیش از ۵ سال است که الچاپو را ندیده و خود را مادری «رنجدیده و افسرده» توصیف کرده است.
به گفتهی رئیسجمهور لوپز اوبرادور «مانند هر مادری او هم از من تقاضا میکرد از پسرش حمایت کنم.» او همچنین گفته است که قبول کرده است به خواهر الچاپو هم کمک کند تا بتوانند با گرفتن «ویزای انساندوستانه» مطابق قوانین ایالات متحده الچاپو را ملاقات کنند.
مادر الچاپو به خبرنگاران گفت که او و دخترش ویزای آمریکا را در سفارت این کشور در مکزیکوسیتی دریافت کردهاند. او که عینک به چشم داشت و روی صندلیچرخدار نشسته بود با لحن ملایمتآمیزی از رئیسجمهور لوپز اورادور به دلیل کمک در دریافت اجازهی سفر به آمریکا، به اسم تشکر کرد. سپس به خبرنگاران گفت: «امیدوارام به من اجازه دهند او را بغل کنم. آرزو میکنم او آزاد شود.»
قاضی به الچاپو حق ورزش درهوای آزاد، بطری آب و گوشگیر نداد
البته اگر به خانم لوئرا اجازهی ملاقات با الچاپو را هم بدهند بسیار بعید است او اجازه داشته باشد هیچگونه تماس فیزیکی با پسرش برقرار کند. الچاپو که پیشتر دوبار در مکزیک از زندان فرار کرده است، در شرایطی بسیار سخت در زندان فدرالی در منهتن نگهداری میشود. اخیرا یک قاضی فدرال تقاضای الچاپو برای داشتن حق ورزش درهوای آزاد، بطری آب و گوشگیر را رد کرده است چرا که دادستانها ادعا میکردند او ممکن است از این موارد برای طرحریزی فرار از زندان استفاده کند. در این تقاضا وکیل الچاپو نوشته بود: «شرایط روانی او به شدت آسیب دیده است و سلامت جسمیاش هم به سرعت از بین می رود.»
اجازهی ملاقات در تمام این مدت مشکلی دایمی برای خانوادهی الچاپو بوده است. اما کرنوئل (Emma Coronel) همسر الچاپو نیز که متولد آمریکاست و اجازه دارد آزادانه به آمریکا سفر کند، به دلایلی که تا زمان دادگاه نامعلوم بودند اجازهی ملاقات با او را نیافت. در دادگاه مشخص شد که یکی از شهود شهادت دادهاست خانم کرنوئل به فرار سال ۲۰۱۶ الچاپو از طریق تونل، کمک کرده است. البته دخترهای دوقلوی هفتسالهی الچاپو که آنها هم متولد آمریکا هستند در این مدت چند بار اجازه یافتهاند در حضور تعدادی از وکلای الچاپو او را ملاقات کنند.
اگرچه پسران و برادران الچاپو در نبود او شاخهی خانوادهی خودشان از کارتل سینالوآ را اداره میکنند اما بستگان مونث او هرگونه دخالت در تجارت مواد مخدر را انکار میکنند و تا کنون هم مطابق سوابق عمومی دادگاههای ایالات متحده به انجام هیچ جرمی در آمریکا متهم نشدهاند.
خواهران و مادر الچاپو در حال حاضر اجازه دارند هفتهای یکبار با او به صورت تلفنی صحبت کنند. خانم لوئرا میگوید الچاپو در تماس تلفنی به او اطمینان داده است که «حالش خوب و همهچیز روبهراه است».
سال پیش مادر الچاپو در زمان بازگشتش به خانه در حالی که مردان مسلحی محافظتش میکردند در جواب خبرنگار سایت وایس (VICE) محرومیتشان از ملاقاتهای خانوادگی را «ناعادلانه» خواند و گفت به دنبال گرفتن «ویزای انساندوستانه» است. او گفت: «به نظر من رفتاری که با او میشود منصفانه نیست.»
البته ویزایی به اسم ویزای انساندوستانه وجود ندارد، اما ادارهی امنیت داخلی آمریکا به متقاضیان ورود به آمریکا به دلیل شرایط «انساندوستانهی اضطراری یا مصالح قابل توجه عمومی» امکان «عفو انساندوستانه» (humanitarian parole) میدهد تا بتوانند به صورت موقت وارد خاک آمریکا شوند.
الچاپو در حال حاضر درگیر یک دعوای حقوقی است تا بتواند رای دادگاهش را به دلیل تخلفات هیئت منصفه باطل کند. او اگر در این دعوا شکست بخورد به احتمال زیاد باید باقی عمرش را در زندان فوق امنیتی کلورادو که به آلکاتراز کوهستان راکی مشهور است بگذراند. زندانی دورافتاده که در آن تروریستها، جاسوسها و رهبران گروههای خلافکار نگهداری میشوند. زندانی که البته ملاقاتهای خانوادگی در آن مجاز است.
ترجمه از بهنام رضاییان مقدم
ای تو چی زاییدی زن