درون دنیای خشن اولتراهای فوتبال: چگونه طرفداران برزیلی عاشق آتشبازی، اولین جرقهی “بیماری انگلیسی“ هولیگانیسم را زدند، حتی قبل از آنکه هواداران دوآتشهی اروپایی تا سرحد جنون به آن دچار شوند.
نوشتهی رایان فاهی
۱۳ سپتامبر ۲۰۱۹ ساعت ۱۱:۴۹، بهروز شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۹ ساعت ۱۳
- نمودار سیر تبدیل هولیگانها از طرفداران برزیلیتبار ساده، به جنایتکاران سازماندهی شدهی خشن امروزی
- تصاویر اولتراهای اوکراینی وابسته به حزب نئونازی در لباس سفید و بلافاصله پس از محرومیت توسط یوفا (UEFA)
- اسناد “بیماری انگلیسی” در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ و پاسخ تاچر به آشوبها و خشونتهای وحشیانه
سیر تکاملی بیماری خشن فوتبال در کتابی به نام اولتراها آورده شده است. کتاب مذکور، طرفداران برزیلی علاقهمند به آتشبازی در فوتبال را آغازگر این بیماری معرفی میکند و ظهور جنایتکاران سازماندهی شدهی بسیار خشن را نتیجهی آن میداند.
کتاب اولتراها که توسط انتشارات “کارپت بامبینگ کالچر” به چاپ رسید، داستان مفصل سفر از هولیگانیسم فوتبال به فعالیتهای جنایتکارانهی سازماندهی شده را بازگو میکند. این کتاب، شروع فرهنگ اولترا را به تورسیداهای برزیل که باشگاههای غیررسمی طرفدار فوتبال هستند نسبت میدهد. این طرفداران از دههی ۱۹۳۰ به خرید مواد آتشبازی، پارچههایی برای تهیهی پرچمهای بزرگ و چیزهای دیگر برای استفاده در طول مسابقات و نشاندادن حمایت خود اقدام کردند. تورسیداها از آنجا که آدمهای سادهای بودند به بستری برای هولیگانیسم تبدیل شدند و برای پلیس چارهای جز انحلال باشگاهشان باقی نگذاشتند.
رکود سیاسی اجتماعی انگلستان در دهههای ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰، بستر حاصلخیزی را برای هولیگانیسم فراهم کرد و در پی آن نخستوزیر وقت، خانم مارگارت تاچر، برای مواجهه با این معضل حتی کابینهی جنگ هم تشکیل داد.
این روند اکنون به شرق اروپا نیز کشیده شده است و خشونت فوتبالی و اولتراها در کشورهایی مانند لهستان، با هولیگانهای دهه ۱۹۸۰ قابل مقایسه هستند.
(در اپیزود ۱۸ چنل بی داستان اولتراهای فوتبال و به طور خاص طرفداران خشن تیم یوونتوس ایتالیا را تعریف کردیم.)
در این عکس طرفداران باشگاه “لژیا ورشو” در زیر پرچم اولتراها که فرشتهی مرگ در وسط آن قرارگرفته دیده میشوند. این افراد در ۳۱ ماه می ۲۰۱۵ در ورشوی لهستان و در بازی بین لیگ لهستان و “ویسلا کراکو” شرکت کرده بودند. باشگاه لهستان در سال ۲۰۱۵ و هنگامیکه طرفدارانش با طرفداران رئال مادرید و پلیس لهستان درگیر شدند، با مشکل مواجه شد. اگرچه یوفا قادر به صدور حکم محرومیت برای بر هم زنندگان مسابقه و افراد زدوخورد کننده است، اما نمیتواند جلوی رشد هولیگانیسم در اولتراهای ورشو را بگیرد.
در این عکس طرفداران اولترای باشگاه “اف سی دینامو کیف” (ultras)، حین اجرا در طول بازی مقدماتی لیگ اوکراین در برابر باشگاه “شاختار دونتسک” و در ورزشگاه “ان اس سی المپیسکی” شهر کیف دیده میشوند. طرفداران اولترا که مشعلهای سفیدی در دست دارند، صورت خود را با نقاب پوشاندهاند و شالهای نیلی، آبی و سیاه تیم خود را به دور کمرشان بستهاند. باشگاه پسران سفید دینامو (در عکس دیده میشوند)، بخش وابسته به حزب نئونازی “دینامور اولتراس” را تشکیل میدهند و گاهی اوقات کلاه مخروطی KKK ها را بر سرشان میگذارند. بعضی از آنها بر روی یونیفرم خود صلیب شکستهی آلمان نازی را به تن میکنند و سیاهپوستان تیم حریف را مورد آزارهای نژادپرستانه قرار میدهند. یوفا در سال ۲۰۱۸ تمامی طرفداران اف سی دینامو را از تمامی مسابقات اروپایی محروم کرد.
این تصویر آخرالزمانی، طرفداران متعصب لژیا ورشو را نشان میدهد که در مسابقهی فینال جام لهستان، مابین باشگاههای لژیا ورشو و “لخ پوزنان” در ورزشگاه ملی شهر ورشو در ماه می ۲۰۱۶، مشعلهای دودزا روشن کردهاند. دود مشعلها مانند ابری به هوا برخاسته و باعث توقف مسابقه شده است. کتاب جدید (اولتراها) در پی معرفی تاریخچهی هولیگانیسم فوتبال از خاستگاهش در باشگاههای طرفداران برزیل در دههی ۱۹۳۰ تا گروههای خلافکار اولترا هولیگان امروزی در شرق اروپا است.
تصویری از نیمهی اول مسابقهی دههی ۱۹۷۰ لیگ انگلستان در ورزشگاه “مین رود” که در آن، “منچستر سیتی” در برابر “لیدز یونایتد” بازی میکرد. مرد جوان داخل عکس توسط پلیس بریتانیا به خارج از ورزشگاه مین رود هدایت میشود. این کتاب مطرح میکند که تفاوت آشکاری بین طرفداران عادی فوتبال و طرفداران اولترا وجود دارد. اولتراها در برخی از کشورها با جرم و جنایت مرتبط هستند، درحالیکه در برخی دیگر این افراد فقط طرفداران افراطی باشگاه خود هستند. همچنین هولیگانیسم و اولترا دو اصطلاح متفاوت با معانی بسیار متفاوت هستند و هردوی اینها بیان میکنند که بخش اعظم اولترائیسم به دلیل ماهیت قبیلهای ما است.
در این عکس پلیس در بازی سال ۱۹۸۳ بین لیدز و کاونتری در حال بیرون کشیدن مردی دیده میشود که پیراهنش را از تنش درآورده است. “بیماری انگلیسی” اصطلاحی بود که به رکود اقتصادی بریتانیا در دههی ۱۹۷۰ داده شد. همزمان نیز لقب “بیماری انگلیسی” به دلیل خشونت افراطی و چیزی که “هولیگانیسم” نامیده شد، به طرفداران فوتبال انگلستان داده شد. دولت انگلستان از دههی ۱۹۸۰ سختگیریهایی را بر خشونتهای فوتبالی اعمال کرد و برای متخطیان هم محرومیتها و جریمههایی را در نظر گرفت.
عکس نشان میدهد که طرفداران اسکاتلندی پس از پیروزی ۲ بر ۱ در برابر انگلستان در مسابقهی بینالمللی سال ۱۹۷۷، به دروازهی تیم “ومبلی” حمله کرده و تیرکهای آن را ویران کردهاند. “ارتش تارتان” (لقب تیم ملی اسکاتلند)، تیم طرفداران ملی اسکاتلند است و تا سال ۱۹۸۹ یعنی زمانی که تمامی بازیها به دلیل خشونت و هولیگانیسم متوقف شدند، در بازیهای مسابقات بریتانیا و در برابر انگلستان بازی میکرد. دو سال پس از گرفتن این عکس، پلیس ۳۴۹ نفر را دستگیر کرده و ۱۴۴ طرفدار را به دلیل مستی، رفتارهای ناهنجار، و خرابکاری از ورزشگاه ومبلی اخراج کرد.
در این عکس میتوان یک هولیگان را در سال ۱۹۸۰ دید که صورت خود را با کلاه دوچشمی پوشانده است. در حقیقت شروع جدی هولیگانیسم فوتبال بریتانیا در طی دههی ۱۹۷۰ و توسط تعدادی از گروههای هواداری بود که خود را وقف گروهشان و شناساندن خودشان کرده بودند. در آن زمان بازیکنان سیاهپوست آفریقایی-کارائیبیاییتبار بیشتری در فوتبال بریتانیا حاضر شدند و برخی از هولیگانیستها فعالیت خود را بردادن دشنامهای نژادپرستانه از جایگاه متمرکز کردند.
عکسی از مسابقهی لوتون در برابر منچستریونایتد در ژانویهی ۱۹۸۳ که طرفداران فوتبال را در حین بالا رفتن از نردههای نشان میدهد درحالیکه پیامهای هشدار پلیس بر روی تابلو از آنها میخواهند، از کار خود دست بکشند. نخستوزیر وقت، خانم مارگارت تاچر در دههی ۱۹۸۰ برای مقابله با معضل هولیگانیسم بریتانیایی کابینهی جنگ تشکیل داد. او زمانی دستبهکار شد که باشگاه فوتبال “میل وال”، تیم لوتون را به بازی گرفت و پس از مرحلهی یکچهارم نهایی جام FA در سال ۱۹۸۵، آشوبهای بسیار بزرگی در سرتاسر شهر لوتون به راه افتادند.
در اینجا میتوان هولیگانهای فوتبال را در مقابل دیوار و پسازآن دید که پلیس به جرم جنگ و دعوا با طرفداران تیم حریف در ایستگاه یوستون لندن در آگوست ۱۹۷۹ آنها را بازرسی بدنی کرد. هولیگانیسم در دههی ۱۹۸۰ بهقدری بد بود که یوفا باشگاههای بریتانیا را از شرکت در مسابقات اروپایی منع کرد. این ممنوعیت در دههی ۱۹۹۰ برداشته شد و باشگاههای بریتانیا توانستند مجدداً بازی کنند.
در این عکس یکی از طرفداران لیورپول اف سی را با دست شکسته میتوان دید که در اکتبر ۱۹۷۲ در حال رفتن به مسابقه است. وکلای افسران پلیس، در طول بازجوییهای مربوط به فاجعهی هیلزبورو که در آن ۹۶ نفر در مسابقهی فوتبال و براثر فشار جمعیت جان خود را از دست دادند، اعلام کردند که افسران وظیفه داشتهاند تا از هولیگانیسم و رفتارهای سرکش جلوگیری کنند، زیرا تا آن زمان چنین رفتارهایی همیشه از طرفداران لیورپول سر زده بود.
در این عکس میتوان هوادارانی را دید که پس پیروزی بیرمنگام بر لیدز در نیمهی دوم مسابقهی ورزشگاه سنت اندروز در سال ۱۹۸۵، به زمینبازی ریختهاند. این تصاویر باعث شدند تا قانونگذاران به ممنوعیت ادامهی فوتبال به شیوهی سابق فکر کنند. در این روز یک پسر ۱۴ ساله در پی ریزش دیواری که پلیس هواداران را در مقابل آن نگاه داشته بود، جان خود را از دست داد.
در اینجا اولتراهای “ای سی میلان” را میتوان در حال تکان دادن پرچم در بازی برابر “ساسولو” دید. واژهی اولترا معمولاً یادآور کشور ایتالیا است و برخی از صحنههای خشونت افراطی فوتبالی در آنجا اتفاق افتادهاند. هر یک از باشگاههای ایتالیا گروهی متشکل از اولترا دارد و تیم بزرگتر نیز تعداد زیادی هوادار دارد که به درجات مختلفی از هولیگانیسم مبتلا هستند.
هواداران لژیا ورشو را میتوان در اوایل سال جاری در کراکوی لهستان دید که با دستهای گشاده، مشعل به دست گرفتهاند و صورت خود را با ماسکهایی به شکل جمجمه پوشاندهاند. درحالیکه خشونتهای فوتبالی در انگلستان از دههی ۲۰۱۰ کاهشیافتهاند، میزان این خشونتها در اروپا افزایش یافتهاند. نزاعهای برنامهریزیشدهی هولیگان به یوستاوکی (Ustawki) معروف هستند. پلیس لهستان در سال ۲۰۰۳ و در طول نزاع بین “اسلاسک وروکلاو” و “آرکا جینا” ۱۲۰ نفر را دستگیر کرد. هولیگانها به سمت پلیس سنگ پرتاب کردند و با کارد و تیشه به دنبال آنها دویدند. یک مرد بهواسطهی این جراحات کشته شد.
طرفداران را میتوان با کلاههای مخروطی جمجمهای دید که در حال آتشبازی، پرچم تیم خود را تکان میدهند. در شهر کراکو مؤسسههای هولیگان ناشناختهی بسیار زیادی وجود دارند. در این شهر طرفداران تیمهای رقیب، یعنی “ویسلا کراکو” و “کی اس کراکوویا”در جریان رقابتهای خود همدیگر را کشتهاند. در فوتبال لهستان مرز مشخصی بین تیمهای دوستانه و تیمهای رقیب وجود دارد.
این عکس متعلق به مسابقهی بین “اسلاسک وروکلاو” و KGHM” زاگلبا لوبین” است. حامیان اسلاسک را میتوان در جایگاه در حال روشنکردن مشعل و انجام آتشبازی مشاهده کرد. انفجار هولیگانیسم در لهستان را میتوان با بیماری انگلیسی دههی ۱۹۷۰ و ۸۰ انگلستان مقایسه کرد. بسیاری از باشگاههای فوتبال لهستان، مؤسسهی هولیگان خاص خود را دارند.
در این عکس آرتور بوروس (وسط)، دروازهبان سلت نژاد پیشین در طول بازی بین رنجرز و لژیا ورشو در مسابقات حذفی لیگ اروپا، میان هواداران لهستانی لژیا ورشو دیده میشود. این مسابقه در ۲۹ آگوست ۲۰۱۹ در ورزشگاه ایبروکس شهر گلاسگو برگزار شد.
طرفداران را میتوان در مقابل صف نیروهای پلیس مشاهده کرد. در برزیل هواداران فوتبال خود را با تورسیداها منطبق میسازند. تورسیداها بهغیراز جنگودعوا فعالیتهای دیگری هم دارند، مانند فروش محصولات و بلیت بازی. این گروهها میتوانند تا ۶۰،۰۰۰ عضو داشته باشند که اغلب این اعضا به فعالیتهای مجرمانهای مانند معاملهی مواد مخدر و تهدید بازیکنان مشغول هستند.
هواداران فوتبال در مسابقهی بین “اف سی پارتیزان” و “رد استار بلگراد” در ۲۷ فوریهی امسال. در سال ۲۰۰۸ یکی از هواداران صربی به جرم کشتن یک افسر پلیس در مسابقهی بین رد استار بلگراد و “هاجوک کولا” به ده سال زندان محکوم شد.
اولتراهای تایلند در گروهبندی جام جهانی ۲۰۱۸ فیفا بین تایلند و چین تایپه در ورزشگاه راجامانگالا در تایلند،۱۲ نوامبر ۲۰۱۵. از سال ۲۰۱۰ نمونههای بهنامی از هولیگانیسم فوتبال، در کشورهای جنوب شرق آسیا دیدهشدهاند. انجمن فوتبال تایلند پسازآنکه هولیگانها مشعلها را در ورزشگاه به آتش کشیدند، به پرداخت ۳۰،۰۰۰ دلار آمریکا جریمه شد.
مترجم: عشتار حکمت
منبع