فرانک کلانتری
قسمت دوم
در بخش اول معرفی پادکست‌های سینمایی، چند تا از بهترین پادکست‌های سینمایی را مرور کردیم که بد نیست قبل از خواندن این مطلب، آن یادداشت را هم ببینید، اما با موضوع سینما، همچنان پادکست‌های جذاب و شنیدنی دیگری وجود دارند که می‌توانید با آنها فیلم‌بازی کنید. به‌خصوص در این روزها که تکلیف جشنواره‌ها روشن شده و انبوهی از فیلم برای دیدن داریم. فیلم‌هایی که تماشا می‌کنیم، تمام می‌شوند اما در ذهن ما ادامه دارند. گوش‌کردن پادکست می‌تواند به گفت‌وگوی ذهنی‌مان درباره‌ی فیلم‌ها، نظم و انسجام دهد. من فکر می‌کنم چیزی که می‌تواند یک پادکست خوب را به یک پادکست خوب‌تر تبدیل کند، دادن سرنخ‌های تازه به شنونده‌اش است، سرنخ‌هایی که ممکن است تا امروز توجه چندانی به آنها نکرده باشم و از جذابیت‌های مربوط به آن غافل بوده باشم. در دومین بخش معرفی پادکست‌های سینمایی نیم‌نگاهی به این موضوع داشته‌ام:
فیلم‌های ابرقهرمانی که ریشه در داستان‌های کامیک بوک دارند، همیشه طرفداران پر و پا قرصی داشته‌اند، خیلی از ماها بدون توجه به پیشینه‌ی این ابرقهرمان‌ها پای قصه‌هایشان در فیلم می‌نشینیم ولی قطعا لذت دیدن فیلم‌های ابرقهرمانی دوچندان می‌شود اگر تاریخچه پیدایش و چرایی به وجود آمدنشان را بدانیم. پادکست هیرولیک به این نیت کارش را آغاز کرد. این پادکست از تیر ۹۸ شروع به ضبط اپیزودهایش کرد و تا امروز ۷ اپیزود منتشر کرده است. پادکست را فائقه تبریزی به همراه بردیا برجسته نژاد (صاحب پادکست آلبوم) می‌سازند. هیرولیک بعد از قسمت اول که از چرایی به وجود آمدن ابرقهرمان‌ها حرف می‌زند و تاریخچه‌‌ی صنعت کامیک در آمریکا و روند بزرگ شدن این صنعت و تبدیل‌شدنش به یک غول سرگرمی را دنبال می‌کند، در اپیزودهای بعد با تمرکز بر یک ابرقهرمان به معرفی فیلم‌ها و کتاب‌هایی که هول محور شخصیت ابرقهرمان پیش می‌روند، می‌پردازد.
هیرولیک دریچه‌ای تازه برای تماشای فیلم‌های این‌چنینی باز می‌کند و گوش کردنش باعث می‌شود درک بهتری از فیلم‌های سوپرهیرویی پیدا کنیم. گوینده‌ی پادکست در توضیحات یکی از اپیزودها خواندن داستان زندگی نویسنده‌ی زن اعجاب‌انگیز (Wonder Woman) را اولین جرقه ساخت پادکستش می‌داند و پاسخ به این سوال که در پس داستان‌های سرگرم‌کننده سوپرهیرویی چه دغدغه و انگیزه‌ای وجود دارد، محور تحقیقاتش است.
یا به روایت بارد| According To Bard
هر قسمت از این پادکست محصول گفتگوی آرش حقیقی، پویان عسگری و آرش خسرونژاد درباره سینما است. از انتشار اولین اپیزود پادکست بیشتر از یک سال می‌گذرد. پادکست هر دو هفته یک‌بار به‌طور منظم جمعه‌ها منتشر می‌شود و هر بار بهانه‌ای دستاویز گفتگوی این سه نفر می‌شود. پویان عسگری یکی از سه گوینده پادکست، منتقد سینما و نویسنده و سردبیر سایت ۷ فاز است. According To Bard یا به روایت بارد یک پادکست گفتگو محور است. پادکست گفتگو محور در زمینهٔ سینما کم نیست. گفت‌وگوهای بداهه یا از پیش تعیین شده، اما پادکستی که شنیدنی باشد و چیزی به شنونده‌ای اضافه کند و از طرف دیگر تداومش را حفظ کند کمتر به چشم می‌خورد. According To Bard یا به روایت بارد بیشتر شبیه مجله است و یک فیلم و یک کارگردان را هدف نمی‌گیرد. موضوع صحبت، چند فیلم و کارگردان است. بخش‌های مختلف هر اپیزود با موزیک از هم جدا می‌شوند و منتقدین گاهی چند کلمه‌ای هم درباره‌ی آن ترک حرف می‌زنند. بعد از پایان صحبت درباره یک فیلم هرکدام از منتقدین به فیلم مورد بحث نمره می‌دهند.
.
چشم‌هایتان را ببندید و فیلم تایتانیک، پدرخوانده یا حتی کارتون پلنگ صورتی را بدون موسیقی تصور کنید. نتیجه چیزی جز کابوس و برهم‌زدن خیال خوشی که سال‌ها در ذهنمان از این فیلم‌ها داشتیم نیست. بدون شک موسیقی یکی از اجزای اصلی فیلم است و بدون آن انگار چیزی در فیلم گم‌شده است. نقش موسیقی در سینما چنان پررنگ است که می‌توان گفت از ابتدای تولد سینما همراهش بوده. کیارش و امید سازندگان پادکست گپ دایو به این عنصر جدانشدنی سینما و فیلم می‌پردازند. این پادکست پرکار در کنار بررسی پرونده یک آهنگساز و فیلم‌هایش نقش موسیقی متن در محتوای فیلم را بررسی می‌کنند. سازندگان پادکست گپ دایو در اپیزود اول پادکستشان را این‌طور توصیف می‌کنند: «تدوین هر اثر هنری و کارگردانی هر ساختهای با موسیقی متنی گیرا جان میگیرد و زنده می‌شود، پادکست‌های گپ‌دایو تلاشی است تا داستان‌های آثار دیدنی سینما و تلویزیون را از زبان موسیقی متن این آثار بشنویم و ببینیم تا در کنار هم از هنرنمایی‌های بزرگان عرصه تدوین، کارگردانی و آهنگسازی رمزگشایی کنیم و تأثیر موسیقی متن در ساخت فیلم‌های سینما، بازیهای پرطرفدار و سریالهای تلویزیونی پربیننده را در کلاس درس استادان این حوزه بیاموزیم. هر داستانی نغمهای دارد، نغمههای خوش‌آهنگ پیروزی و وصال و نواهای اندوهناک شکست و فراغ»
سینما گپ یک پادکست قدیمی درباره سینما است و مدعی است اولین سایت انتشار پادکست در خصوص فیلم و سینما را راه‌اندازی کرده. این پادکست کار را از سال ۹۴ آغاز و تاکنون ۴۶ اپیزود منتشر کرده است. سازندگان سینما گپ پادکستشان را این‌طور معرفی می‌کنند: «انتخاب نام سینما گپ، نشان‌دهنده‌ی این است که بحث‌های عنوان‌شده در برنامه الزاما و دقیقا کارشناسی فیلم و سینما نیستند. البته سعی می‌شود برنامه‌ها تبدیل به گفتگوهای دورهمی نشود، حداقل در مقایسه با برنامه‌های تلویزیون… از این رو شرکت‌کنندگان در برنامه کارشناس سینما نیستند و بیشتر قرار بر این است که افرادی دارای تخصص‌های مختلف و حتی‌الامکان مربوط به مقوله‌های فرهنگی، اجتماعی (هر تخصصی که به یک فیلم خاص مربوط شود)، علاقه‌مند و دارای اشراف به سینما باشند که فیلم‌ها را به‌جز از زاویه صرف هنری، از دید نسبت موضوع فیلم به تخصص خود نگاه و بیان کنند. همچنین در نظر داشته باشیم در فرهنگ ما، توجه به مقوله‌های فرهنگی بیشتر متن محور است. برای مثال، نقاشی ایرانی در تاریخ «تصویرسازی» داستان‌ها بوده، نه نقاشی صرف. در موسیقی نیز، توجه بیشتر به آواز است و در آواز بیشتر به شعر. حتی در برنامه‌های کارشناسی هم بیشتر به متن و لاجرم به موضوع توجه می‌شود. صحبت در مورد مسائل صرفا فنی مانند نور، صدا، طراحی صحنه و… معمولا کمتر است و در صورت وجود علاقمندان کمتری دارد و برنامه سینما گپ نیز که ادعای کارشناسی ندارد از این مستثنی نیست.»
برای اینکه سینما را بهتر بفهمیم بهتر است با مفهوم ژانر آشنا شویم هرچند در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که فیلم‌سازها از این دسته‌بندی گریزان‌اند اما هرچقدر هم ژانرگریز باشند، نمی‌توانند از قرار گرفتن فیلمشان توسط منتقدین در یک دسته‌بندی خاص فرار کنند. مفهوم ژانر مشتق از واژه لاتین genus به معنی نوع و دسته است و مبحثی است که برای دسته‌بندی فیلم‌ها بنا شده است. این نوع دسته‌بندی پیش از اینکه در سینما مرسوم شود در ادبیات متداول بود؛ اما ژانر چیزی فراتر از این تعریف ساده است و در بسیاری اوقات نمی‌توان یک فیلم را در یک ژانر دسته‌بندی کرد. بسیاری از فیلم‌ها ترکیبی از چندین ژانر هستند و منتقدین تفسیر مخصوص به خود را در طبقه‌بندی ژانرها دارند. این شیوه دسته‌بندی فیلم با مستحکم‌تر شدن پایه‌های نظام استودیویی و تجاری شدن سینما متولد شد. مازیار وکیلی، مهدی ولی‌زاده و علی پشتکار در پادکست نگاتیو به بررسی ژانرهای سینمایی مانند نوآر، وسترن، وحشت و … می‌پردازند؛ و به این سوالات پاسخ می‌دهند ژانرها چگونه به وجود آمدند؟ علت وجودی ژانر چیست؟
حیف که بعضی ازین پادکست ها با وجود کیفیت خوب ادامه و انتشار منظمی ندارند، مثل همین آخری: نگاتیو!????
پادکست popcorntalk هم خیلی خوبه