برای پرشنونده بودن حتما نباید سراغ موضوعات عام رفت، روش بهتر اینه که موضوعات خاص رو برای عامه شنیدنی کرد. کاری که Radio Freakonomics که یه پادکست اقتصادیه به خوبی داره انجامش می‌ده. فریکونومیکس قبل از اینکه پادکست باشه، از یه کتاب شروع شد که ما تو اپیزود ۱۷ بی‌پلاس خلاصه‌ش رو تعریف کردیم که این کتاب در بازار ایران با نام «اقتصاد ناهنجاری‌های پنهان اجتماعی» موجوده. بعد از انتشار موفقیت‌آمیز کتاب که سال ۲۰۰۵ منتشر شد و تا سال ۲۰۰۹ چهار میلیون نسخه ازش به فروش رفته بود، وبسایت فریکونومیکس و بعد از اون رادیو فریکونومیکس هم شروع به کار کرد که یکی از اثرگذارترین پادکست‌ها محسوب میشه.
درک دوباره‌ی پدیده‌ها
رادیو فریکونومیکس در حقیقت ادامه‌ی راهیه که در مجموعه کتاب‌های فریکونومیکس شروع شده. نویسندگان کتاب استیون دابنر و استیون لویت هستند که می‌رن سراغ موضوعات مختلف اجتماعی و با بررسی اونها نشون می‌دن که برای فهمیدن چرایی پدیده‌های اجتماعی، باید رفت سراغ اقتصاد و روی داده‌ها متمرکز شد. تمرکز روی داده‌ها گاهی تمام تصور ما رو از علت پدیده‌ای به هم می‌ریزه و انگیزه‌ها و محرک‌های واقعی اون رو بهمون نشون می‌ده. مثلا اونها بررسی می‌کنند که سقط جنین چه تاثیری روی کاهش جرم گذاشته، چیزی که تا قبل این، اصلا بهش توجه نشده بود و کارشناس‌ها دنبال این بودن که نشون بدن علت کاهش جرم، کاهش فقر یا بازدارندگی مجازات‌های تعیین شده‌س. یا بررسی این موضوع که سیستم‌های اقتصادی کارتل‌های مواد مخدر چطور اونها رو سرپا نگهداشته. نویسنده‌های فریکونومیکس می‌گن اقتصاد به ما درک بهتری از پدیده‌ها می‌ده و از طریق این علم بهتر می‌تونیم بفهمیم که انگیزه‌ی آدمها از انجام کارها چیه.
استیون لویت اقتصاددان آمریکاییه که در دانشگاه‌های مختلف آمریکا تدریس می‌کنه و سال ۲۰۰۳ برنده‌ی جایزه‌ی جان بتیز کلارک شده. اما استیون دابنر روزنامه‌نگاری بود بدون تخصص عمیق اقتصادی که یه روز برای انجام یه مصاحبه‌ی ژورنالیستی واسه نیویورک‌تایمز رفت سراغ لویت و همون مصاحبه شروع همکاری این‌دوتا برای تولید فریکونومیکس بود. فریکونومیکس حالا سازمانیه که مجموعه کتاب و مقاله منتشر می‌کنه، بلاگ داره و تولید‌کننده‌ی پادکست موفقی به همین اسمه.
پادکستی ده ساله
پادکست فریکونومیکس سال ۲۰۱۰ کار خودش رو شروع کرده. استیون دابنر میزبان اصلی پادکسته و استیون لویت به عنوان مهمان دائمی همیشه کنار دابنر حضور داره. کار این پادکست اینطور که سازندگان می‌گن کشف جنبه‌ی پنهان چیزهاست. رادیو فریکونومیکس چهارشنبه‌ی هر هفته با یه اپیزود تازه به ما درباره‌ی چیزهایی می‌گه که فکر می‌کردیم می‌شناسیمشون یا درباره‌شون اطلاعات کافی داریم اما نداریم، یا چیزهایی که فکر نمی‌کردیم علاقه داشته باشیم راجع بهشون بدونیم. پادکست شامل مصاحبه با اقتصاد‌دان‌ها، متخصص‌ها، دانشمندان علوم اجتماعی، کارآفرینان یا حتی آدم‌های بی‌تخصصیه که به ما دید تازه‌ای درباره‌ی موضوعات می‌دن. از سال ۲۰۱۰ تا حالا بیشتر از ۴۵۰ اپیزود تولید شده و آماری که سال ۲۰۱۸ از شنوندگان پادکست منتشر شد می‌گفت ماهانه ۱۵ میلیون نفر به طور متوسط شنونده‌ی اون هستند. کافیه به چند اپیزود از این پادکست گوش بدید تا روش فکری و شیوه‌ی مواجهه‌ش با پدیده‌ها مثل یه نرم‌افزار بیاد رو مغزتون بشینه. گرچه انتقادهای زیادی هم به این پادکست و تفکر به روش فریکونومیکس وجود داره و منتقدان می‌گن فکت‌هایی که بر اساسشون نتیجه‌گیری میشه و علت پدیده‌ای توضیح داده میشه اونقدر هم پایه‌ی محکمی در واقعیت ندارن یا اینکه پدیده‌ها در فریکونومیکس زیادی ساده‌سازی می‌شن.
استیون لویت
پادکست‌های دیگر مجموعه‌ی فریکونومیکس
دابنر پادکست دیگه‌ای رو هم با همکاری نیویورک‌تایمز منتشر می‌کرد با اسم Tell Me Something I Don’t Know. پادکست در قالب تاک‌شو و بازی فکری به صورت زنده و در حضور شرکت‌کنندگان تولید می‌شد و می‌رفت سراغ موضوعات دم دستی اما کاملا بکر مثل چرا گربه‌ها قبل اینکه بپرند دمشون رو تکون می‌دن یا واقعیت مجازی چطور می‌تونه رو آموزش تاثیر بذاره. از سال ۲۰۱۶ تا سال ۲۰۱۸ چهل و هشت اپیزود از این پادکست منتشر شد و بعد از اون انتشارش ادامه پیدا نکرد.
استیون دابنر
دابنر دست به تولید پادکستش خوبه. علاوه بر اون دوتا، پادکستی به اسم No Stupid Questions از مجموعه‌ی فریکونومیکس رو هم می‌سازه که اونجا به همراه آنجلا داکورث روانشناس تحقیقی از هم سوال‌هایی می‌پرسن که گاه ممکنه احمقانه به نظر برسه و درباره‌ی اون سوالها با هم صحبت می‌کنن. Footy for Two پادکست دیگهی دابنره که به همراه پسرش سالمون اون رو تولید می‌کرد و سالمون در اپیزودهای مختلف سعی داشت چیزهایی درباره‌ی فوتبال و سیاست به پدرش یاد بده. پادکست دیگهی مجموعه‌ی فریکونومیکس به اسم Question of the Day گفت‌وگویی کوتاه و سریع اما کنجکاوی‌برانگیز بین دابنر و جیمز آلتوسر نویسنده بود. تقریبا به جز پادکست اصلی و پادکستی که با آنجلا داکورث می‌سازه، تولید پادکست‌های دیگه متوقف شده.
از مجموعه‌ی فریکونومیکس تا حالا چهار کتاب منتشر شده که همه‌شون جزو پرفروش‌ترین کتاب‌های اقتصادی بودن و سال ۲۰۱۰ یه فیلم مستند هم به همین اسم فریکونومیکس و بر اساس کتابش ساخته شده.
