در ماه آپریل، جاسیندا آردرن نخست‌وزیر نیوزیلند از رهبران جهان خواست تا نسل‌کشی در سال ۱۹۹۴ بر علیه توتسی‌ها را به یاد بسپارند تا بتوانند مانع از تکرار چنین بی‌رحمی و ستمی در هرکجای جهان شوند.
نماینده دائم کشور رواندا در سازمان ملل روز شنبه‌ی گذشته نسخه‌ای از مستندات بایگانی دیپلماتیک نیوزیلند درباره‌ی این کشور، مربوطه به دوره‌ی تصدی ریاست شورای امنیت در سال ۹۴-۱۹۹۳ دریافت کرد که در آن وقایعی درباره‌ی نسل‌کشی علیه توتسی‌ها آشکار شده است.
این نسخه توسط نماینده سابق نیوزیلند در سازمان ملل متحد، کالین کیتینگ، و همچنین سفیر و نماینده فعلی این کشور، کریگ هاوک، ارائه و تحویل شد.
در همین مورد، نماینده دائم کشور رواندا در توییتر خود نوشت: «آقای کیتینگ یکی از معدود افراد در میان اعضای منفعل و بی‌تحرک شورای امنیت است که شجاعت سخن‌گفتن درباره‌ی نسل‌کشی علیه توتسی‌ها را دارد. به همین دلیل در سال ۲۰۱۰ رئیس جمهور رواندا، پل کاگامه او را به دلیل مبارزه علیه نسل‌کشی به دریافت مدال اومورینزی مفتخر کرد.»
اوایل امسال، نیوزیلند بعنوان نخستین کشور، مستندات بایگانی مربوط به نسل‌کشی سال ۱۹۹۴ علیه توتسی‌ها را ارائه کرد.
کیتینگ در سال ۱۹۹۴ و در زمان نسل‌کشی رواندا، ریاست شورای امنیت را برعهده داشت و تلاش زیادی کرد تا جامعه‌ی جهانی را به مداخله در جهت پایان‌دادن به این قتل‌عام وادار کند.
دبیر اجرایی کمیسیون ملی مبارزه با نسل‌کشی (CNLG)، دکتر ژان – داماسکن بیزیمانا در این زمینه به روزنامه‌ی نیوتایمز گفت که حقایق تاریخی درباره‌ی نسل‌کشی انجام شده علیه توتسی‌ها بایستی جمع‌آوری و برای نسل‌های بعدی حفظ شود.
بیزیمانا در این رابطه گفت: «یکی از راه‌های به خاطر سپردن، وجود اسناد تاریخی است که به مردم کمک می‌کند تا درک درستی از چگونگی اجرای نسل‌کشی بدست آورند و نقش نهادهای مختلف در انجام این عمل بی‌رحمانه را به روشنی دریابند.»
«سازمان ملل متحد از جمله سازمان‌هایی بود که موفق به جلوگیری و توقف نسل‌کشی نشد، تا جایی که بیش از یک میلیون انسان در این راه جان باختند و در نهایت توسط RPF-Inkotanyi متوقف شد.»
بیزیمانا همچنین معتقد است که نسخه‌ای از مستندات بایگانی دیپلماتیک نیوزیلند در مورد رواندا، در دوره‌ی تصدی‌گری ریاست شورای امنیت در سال ۹۴-۱۹۹۳، مسئله‌ی عدم انجام وظایف این شورا در جلوگیری از نسل‌کشی را به خوبی روشن خواهد کرد.
برخی از کسانی که از این نسل‌کشی گریخته‌اند، با همکاری مشترک میان کیگالی و ولینگتون (پایتخت‌های رواندا و نیوزیلند) در نیوزیلند که کشوری جزیره‌ای در جنوب غربی اقیانوس آرام است اسکان یافته‌اند.
در ماه آپریل، جاسیندا آردرن نخست‌وزیر نیوزیلند از رهبران جهان خواست تا نسل‌کشی در سال ۱۹۹۴ بر علیه توتسی‌ها را به یاد بسپارند تا بتوانند مانع از تکرار چنین بی‌رحمی و ستمی در هرکجای جهان شوند.
بلژیک و فرانسه نیز بایستی مستندات بایگانی خود را ارائه کنند.
بیزیمانا همچنین از بلژیک و فرانسه، دو کشور غربی دیگر که اسنادی شامل واقعیت‌های تاریک تاریخی رواندا را در اختیار دارند، می‌خواهد تا این مستندات را منتشر کنند.
او می‌گوید: «ما منتظر ارائه مستندات بایگانی اینچنینی از سوی بلژیک هستیم و همچنین امیدواریم تیمی از مورخان فرانسوی که توسط رئیس جمهور ]امانوئل[ ماکرون منصوب شده‌اند، درست فعالیت کنند و به تمامی بایگانی‌ها دسترسی داشته باشند تا بتوانند به شفاف‌شدن مسائل و نقش و هم‌دستی ملت‌های مختلف در نسل‌کشی علیه توتسی‌ها کمک کنند.»
در سپتامبر سال گذشته، دولت بلژیک اعلام کرد که مایل است مستندات بایگانی خود درباره‌ی رواندا، بویژه در دوره‌ی استعمار این کشور را منتشر کند، که البته این اتفاق هنوز رخ نداده است.
هفت ماه بعد در ماه آپریل امسال، عمل امانوئل ماکرون در انتصاب تیمی از مورخان و محققان برای جستجوی مستندات مرتبط با اقدامات دولت فرانسه در کشور رواندا طی نسل کشی سال ۱۹۹۴، از سوی این کشور مورد استقبال قرار گرفت، و کیگالی هنوز در انتظار فعالیت‌های بعدی این تیم است.
با این حال، بلژیک و فرانسه تنها کشورهایی نیستند که می‌بایست مستندات اینچنینی را به دولت رواندا ارائه کنند.
بریتانیا نیز علیرغم وعده‌های شفاهی بیان شده در ماه آپریل در زمینه‌ی ارائه مستنداتی که درباره‌ی کیگالی و نسل‌کشی توتسی‌ها در سال ۱۹۹۴ در اختیار دارد، هنوز اقدامی عملی در این زمینه انجام نداده است.
منبع
مترجم: شیوا شیعه زاده
