مترجم: زهرا مدرس | منبع: تورنتو سان
مقامات مکزیک اعتراف کردند، ناشیانه اجازه داده‌اند پسر خوآکین ال چاپو گوزمان در میان درگیری و تیراندازی آن‌ها با افراد باند مواد مخدر در خیابان‌های شهر، فرار کند. اما رییس جمهور اصرار داشت راهبرد امنیتی او عملی بوده است.
روز پنجشنبه مردان مسلح کارتل، نیروهای امنیتی را در شمال غرب شهر کولیاچان محاصر کرده و اویدیو گوزمان، یکی از ده‌ها فرزند سلطان مواد مخدر را آزاد می‌کنند. این نبرد مسلحانه گسترده و آزادی او پس از مدت کوتاهی، کشور را در بهت و حیرت فرو برد.
آشفتگی و بی‌نظمی در کولیاچان، پایگاه کارتل سینالوا، سبب افزایش فشار بر رییس جمهور آندرس مانوئل لوپز اوبرادور شد. دسامبر گذشته، او با وعده بازگرداندن امنیت و آرامش به کشور که بیش از یک دهه از خشونت باندهای مواد مخدر به ستوه آمده، قدرت را به دست گرفت.
لوپز اوبرادور در شبکه‌های اجتماعی و از سوی متخصصین امنیتی به شدت مورد انتقاد قرار گرفت. آن‌ها معتقدند مقامات با تسلیم در برابر این باند، ریسک اقدامات مشابه را افزایش داده و با عقب نشینی خود نشان دادند شهر در کنترل کارتل است و نه دولت.
افراد او نیز گفتند عملیات آن طور که باید برنامه‌ریزی نشده بود.
سوختن وسایل نقلیه در خیابان‌های کولیاچان، مکزیک. ۱۷ اکتبر، ۲۰۱۹ (STR/AFP via Getty Images)
وزیر دفاع، لوئیس کرسنسیو ساندووال، در یک کنفرانس خبری در کولیاچان، گفت «این کار به سرعت انجام شد، عواقب آن در نظر گرفته نشد، مخاطره‌آمیزترین بخش آن مورد توجه قرار نگرفت.» در کنار او وزیر امنیت، آلفونسو دورازو، تلاش برای دستگیری گوزمان جوان را یک «شکست» خواند.
دورازو اقرار کرد، او و افسر ارشد ارتش از زمان عملیات دستگیری به دلیل یک خطای بوروکراتیک، اطلاع نداشتند.
اما رییس جمهور از واکنش دولت دفاع می‌کند. او گفت «دستگیری یک مجرم از جان و زندگی مردم ارزشمندتر نیست» و با تایید عملکرد مقامات در آزاد کردن اویدیو گوزمان اضافه کرد «نمی‌خواهیم کسی کشته شود، ما جنگ نمی‌خواهیم،» او به عنوان یک چپ‌گرا که طرفدار حداقل درگیری با باندهای مواد مخدر برای مهار آن‌ها است، گفت «ما در استراتژی خود به خوبی عمل می‌کنیم».
واکنش خشونت‌آمیز به بازداشت گوزمن در مقیاسی بود که به ندرت در طول جنگ طولانی با مواد مخدر مکزیک، حتی پس از دستگیری‌های پدر مشهور او، مشاهده می‌شد.
ساندووال گفت طبق گزارش‌ها حداقل ۸ نفر، از جمله پنج مظنون به عضویت در باند، در کولیاچان با یک میلیون نفر جمعیت، کشته شدند.
روز جمعه، یکی از کاربران فیس‌بوک با گزارش مشاهده دو جسد در کنار یک کامیون متروک، احتمال داد آمار کشته‌شدگان افزایش یابد.
تصاویر منتشر شده از ناآرامی‌های روز پنجشنبه نشان داد شهروندان هراسان و وحشت زده در حال فرار هستند و اسلحه‌ها در حال شلیک و رگبار. مردم در مراکز خرید و سوپر مارکت‌ها پناه گرفتند و دود سیاهی در آسمان دیده می‌شد.
درگیری تا شب ادامه داشت و تعداد زیادی از زندانیان توانستند فرار کنند.
روز جمعه، ماشین‌ها مسیر خود را از میان وسایل نقلیه سوخته که بخشی از خیابان را مسدود کرده بودند، پیدا می‌کردند و مدارس هم‌چنان تعطیل بود.
گلادیس مک‌کورمیک، یک تحلیل‌گر مسائل امنیتی در دانشگاه سیراکوز ایالات متحده، گفت اخبار مکزیک نشان می‌دهد این کشور در «گیر و دار جنگ» است. او افزود «آنچه مسلم است، کارتل سینالوا پیروز نبرد روز پیش بوده است، آن‌ها نه تنها دولت را وادار کردند اویدیو را آزاد کند، بلکه به شهروندان کولیاچان و دیگر شهرهای مکزیک نشان دادند قدرت در دست چه کسی است.»
لوپز اوبرادور این ادعا را که دولت نسبت به آزادی گوزمان جوان ضعیف عمل کرده، رد کرد و این دیدگاه را نوعی اتهام بی‌پایه و اساس از سوی مخالفانش برای تخریب او توصیف کرد.
لوپز اوبرادور، منتقد سرسخت دولت گذشته، گفت راهبردهای دولت قبل، مکزیک را به یک «قبرستان» تبدیل کرده و منتقدین او خواستار ادامه این روند هستند.
او معتقد است، مسئولان باید بر ریشه و علل خشونت‌ها، مانند فقر و کمبود شغل، تمرکز کنند.
در همین زمان، او یک گارد ملی تازه تشکیل داده، اما در عوض هزاران نفر از نیروهای پلیس نظامی به دستور رییس جمهور دونالد ترامپ برای جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی به مرزهای مکزیک منتقل شده‌اند.
هم‌چنین او تلاش کرده با تاکید بر قوانین خود، هر روز ساعت شش صبح جلساتی با اعضای کابینه امنیتی تشکیل شود. با این وجود، امسال آمار قتل در مکزیک با بیش از ۲۹ هزار مورد، رکورد سال گذشته را شکست.
حوادث پنجشنبه پس از قتل عام تعداد زیادی پلیس در غرب مکزیک در اوایل همین هفته و کشته شدن ۱۴ گانگستر مظنون توسط ارتش در روز بعد، رخ داد.
لوپز اوبرادور گفت نیروهای امنیتی پس از صدور حکم بازداشت و استرداد توسط قاضی، برای دستگیری اویدیو گوزمان به خانه‌ای در کولیاچان یورش بردند.
این گفته با گزارش اولیه دولت در روز پنجشنبه تناقض دارد. گفته شده بود هنگام عبور ماموران، از خانه به آن‌ها شلیک شده و بعد گوزمان را درون خانه یافتند.
گوزمان بزرگ، توانست در مکزیک دو بار از زندان فرار کند، سال ۲۰۰۱ و ۲۰۰۵. در دولت قبل، نیروهای امنیتی دو مرتبه او را در سینالوا دستگیر کردند، سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶.
دولت سابق در آستانه به قدرت رسیدن ترامپ، او را به ایالات متحده تحویل داد. او در دادگاه ایالات متحده برای قاچاق مواد مخدر مجرم شناخته شده و به حبس ابد محکوم شد. ماجرای فرارهای ال چاپو را در اپیزود ۲ چنل‌بی شنیده‌ایم.
وزارت دادگستری ایالات متحده در ماه فوریه از کیفرخواست علیه اویدیو و یکی از برادرانش پرده برداشت و آن‌ها را به توزیع کوکائین، متامفتامین و ماری جوانا در ایالات متحده متهم کرد.
