چطور در آلمان اسلحه‌ای مثل کلت آندرس بریویک را، قانونی بخریم؟

بهنام رضاییان مقدم    | منبع: دویچه‌وله 

 

پس از آنکه گزارش شد متهم حمله راستگرایانه افراطی شهر هاناو آلمان با داشتن مجوز حمل سلاح، مالک قانونی تعدادی اسلحه بوده است، دویچه‌وله به بررسی قوانین مالکیت سلاح در آلمان پرداخت. 

بر اساس گفته‌های مقامات محلی ایالت هِسِن (Hesse) آلمان، توبیاس آر. (Tobias R.) تیراندازی که در حمله‌ای در هاناو (Hanau) نه نفر را کشت، در سال ۲۰۱۳ مجوزی برای مالکیت سلاح گرفته و یک سال بعد مالکیت یک اسلحه را به نام خود ثبت کرده بوده‌است. 

به گزارش گروه رسانه‌ای آر‌ ان‌ دی (RND)‌ روی این مجوز مالکیت سلاح که آخرین بار در سال ۲۰۱۹ بازنگری شده بود، دو اسلحه ثبت شده است، که یکی از آنها کلت لوگر ۹ میلی‌متری (Luger) مدل گلاک۱۷ (Glock 17) است که توبیاس آر به صورت قانونی از فروشگاهی اینترنتی خریده. از این سلاح پیشتر هم در کشتار سال ۲۰۱۶ مونیخ استفاده شده بود. مهاجمین تعدادی از حملات خون‌بار آمریکا و همین‌طور آندرس بریویک نروژی که سال ۲۰۱۱ هفتاد و هفت نفر را به قتل رساند هم از گلاک۱۷ استفاده کرده بودند (داستان آندرس بریویک را در اولین قسمت پادکست چنل بی شنیدیم). 

کشتار هاناو باعث شده توجه‌ها دوباره به برنامه‌ی کنترل سلاح در آلمان تحت قانون اسلحه سال ۲۰۰۲ جلب شود. 

چه جور مجوز‌هایی برای سلاح در آلمان صادر می‌شود؟ 

بر اساس قانون اسلحه آلمان، برای داشتن یا خرید یک سلاح گرم به کارت مالکیت سلاح (Waffenbesitzkarte) و برای استفاده‌کردن یا حمل اسلحه‌ پر، به مجوز سلاح (Waffenschein) نیاز است. این یعنی که مثلا مجموعه‌دارها تنها به کارت مالکیت سلاح نیاز دارند و شکارچیان باید هر دو مدرک را داشته باشند. 

آنهایی که کارت مالکیت سلاح دارند فقط مجازند اسلحه‌هایشان را جا‌ به‌ جا کنند و نمی‌توانند آنها را با خود حمل کنند. یعنی سلاح باید خالی باشد و در یک جعبه‌ی قفل‌شده جا به جا شود و نمی‌توان آن را در ملاعام از جعبه خارج کرد. اما قانون آلمان برای دارندگان مجوز سلاح، محدودیتی برای آشکار یا مخفی و پر و خالی بودن سلاح در فضای عمومی، تعیین نکرده است.

گواهینامه‌ای هم برای اسلحه‌های سبک (Kleiner Waffenschein) وجود دارد که دریافت آن آسان‌تر از مجوز سلاح است و برای حمل سلاح‌های سبکی مانند تفنگ‌های بادی، تپانچه‌ی اعلام آغاز مسابقات، تفنگ شلیک منور یا هر چیز دیگری که تنها برای شلیک تیر مشقی یا تیرهای غیرمهلک کاربرد دارند، به آن نیاز است. 

در مجموع هزینه‌ی درخواست مجوز سلاح با در نظر گرفتن هزینه‌ی اجباری بیمه می‌تواند تا ۵۰۰ یورو هم برسد. 

چه سلاح‌هایی در آلمان قانونی هستند؟ 

قوانین آلمان بین اسلحه و سلاح جنگی تفاوت قائل است و فهرستی از سلاح‌های جنگی در قانون کنترل سلاح‌های جنگی این کشور آورده شده است. در آلمان مالکیت یا استفاده از هرگونه سلاح جنگی ممنوع است. این شامل همه‌ی تفنگ‌های تمام‌خودکار یا نیمه‌خودکار، مسلسل‌ها (مگر مسلسل‌های عتیقه‌ی باقی‌مانده از زمان جنگ‌جهانی دوم یا قدیمی‌تر) و بدنه یا قنداق جداگانه‌ی این اسلحه‌ها هم می‌شود. تفنگ‌های ساچمه‌ای یا همان شات‌گان‌های دست‌کش (Pump-action shotgun) هم بنا بر قانون اسلحه ممنوعند. 

در آلمان چه کسانی اجازه دارند اسلحه داشته باشند؟ 

متقاضیان مجوز سلاح در آلمان باید: 

۱- دست‌کم ۱۸ سال یا بیشتر داشته باشند.

۲- فردی «قابل‌اعتماد» و دارای «شایستگی‌های فردی» باشند.

۳- نشان دهند که «تخصص و آگاهی» مورد نیاز را دارند.

۴- نشان دهند که به داشتن سلاح «نیاز» دارند و 

۵- در برابر آسیب شخصی و آسیب به دارایی‌ها، دارای بیمه‌ی مسئولیتی به ارزش دست‌کم یک میلیون یورو باشند. 

متقاضیان چطور می‌توانند «قابل اعتماد» بودن و «شایستگی‌های شخصی‌» خود را اثبات کنند؟ 

مقامات محلی مسئول بررسی تقاضاهای مجوز سلاح هستند و بنابراین آنها باید مشخص کنند که متقاضی تعهد و شایستگی و نیاز به سلاح دارد. بسته به محل زندگی فرد متقاضی این مرجع محلی ممکن است دفتر محلی دولت (Ordnungsamt) یا اداره‌ی پلیس باشد. 

در کنار دیگر ضوابط، طبق قانون افرادی که یکی از شرایط زیر را داشته باشند، غیرمتعهد یا فاقد شایستگی شخصی در نظر گرفته می‌شوند: 

– کسانی که در ده سال گذشته به دلیل ارتکاب جرم محکوم شناخته شده‌اند، 

– با توجه به شرایط آنها بتوان استنباط کرد که از سلاح با بی‌توجهی استفاده خواهند کرد،

– عضو سازمانی غیرقانونی یا نامشروع بوده باشند،

– در ده سال گذشته کارهایی انجام داده باشند یا از آنها حمایت کرده باشند که منافع خارجی آلمان را به خطر می‌اندازد،

– پلیس بیش از یک بار در پنج سال گذشته آنها را به صورت پیشگیرانه بازداشته کرده باشد یا

– به الکل یا مواد، اعتیاد داشته باشند یا مریضی روانی داشته باشند. 

همچنین تمامی افراد زیر ۲۵ سال که برای اولین بار تقاضای مجوز سلاح دارند باید گواهی‌نامه‌ای از یک روانشناس یا مسئول بهداشت عمومی، مبنی بر سلامت عقل ارایه کنند. 

[بیشتر بخوانید: پسربچه‌ی مرید آندرس برویک که با بیت کوین و از طریق وب سیاه اسلحه خریده بود، به زندان محکوم شد.]

متقاضیان چطور می‌توانند داشتن «تخصص و آگاهی» مورد نیازشان را اثبات کنند؟ 

متقاضیان مجوز سلاح باید در یک آزمون قبول شوند یا در این باره یک دوره‌ی آموزشی گذرانده باشند. آزمون‌های دولتی شامل جنبه‌های قانونی و فنی سلاح‌ها، ایمنی و مهارت‌ در تیراندازی می‌شوند. 

آزمون‌های دیگری هم که شامل همین موارد باشند، بیانگر این آگاهی تخصصی هستند. از جمله: آزمون‌های مجوز شکار، آزمون‌های ساخت سلاح یا اشتغال تمام وقت در تجارت تفنگ یا اسلحه به مدت سه سال. 

علاوه بر این‌ها سازمان‌های تیراندازی رسمی هم می‌توانند آزمون‌های خودشان را در این‌باره برگزار کنند. 

متقاضیان چطور می‌توانند «نیاز» خود به سلاح را اثبات کنند؟ 

طبق قانون تمامی متقاضیان اسلحه باید شکلی از نیاز خود به اسلحه را ثابت کنند. این نیاز «منفعتی شخصی یا اقتصادی است که سودی خاص داشته باشد، در وهله‌ی اول شکارچی، تیرانداز، تیرانداز سنتی، مجموعه‌دار اسلحه یا مهمات، متخصص مهمات یا اسلحه، افراد تحت خطر، سازندگان سلاح و دلال‌های اسلحه یا شرکت‌های امنیتی هستند.»

کسانی که بتوانند نشان دهند به طور خاص ممکن است آنها قربانی یک جور جنایت باشند هم افرادی نیازمند داشتن سلاح تشخیص داده می‌شوند. 

اعضای سازمان‌های تیراندازی یا باشگاه‌ها هم می‌توانند اعلام نیاز به داشتن مجوز سلاح کنند؛ با ارایه گواهی‌نامه‌ای از طرف سازمانی از تیراندازان سنتی، که تایید کند آنها برای حفظ سنت‌هایشان به این سلاح‌ها نیاز دارند.