مجمع عمومی سازمان ملل هفتم آوریل را روز جهانی هماندیشی در مورد نسلکشی ۱۹۹۴ روندا علیه توتسیها تعیینکرد.
سازمان ملل با ارجاع به برنامههای گذشته، قطعنامهها و فعالیتهای خود در رابطه با نسلکشی، موضع خود را تغییر داد.
از تاریخ ۷ آوریل ۲۰۰۴، مجمع عمومی سازمان ملل، جنایات رواندا را فقط به عنوان روز جهانی هماندیشی دربارهی نسلکشی رواندا در نظر گرفتهبود که رواندا آن را تحقیر و تحریف واقعیت دانستهبود.
اما حالا مجمع تصمیم گرفته نام این روز را به “روز جهانی هماندیشی در مورد نسلکشی بر علیه توتسیها در رواندا” تغییر بدهد.
مجمع برای این تغییر روایت به شواهد و سوابقی از دادگاه بینالمللی جنایی سازمان ملل برای رواندا اشاره میکند؛ که براساس یک “حقیقت مبتنی بر آگاهی جمعی” نشان میدهد از ۶ آوریل تا ۱۷ جولای ۱۹۹۴، نسلکشی در رواندا علیه قوم توتسی رخ دادهاست. واقعهای که طی آن بیش از یک میلیون نفر در ۱۰۰ روز کشته شدند.
سال ۱۹۹۴، سازمان ملل تعدادی سرباز حافظ صلح در رواندا مستقر کرده بود که برای نجات توتسیهای قربانی نسلکشی کمک چندانی نکردند، موضع جدید سازمان ملل در واقع تلاش برای مبارزه با انکار نسلکشی و همهی تخلفاتی است که منجر به نسلکشی میشوند.
نفتال اشاکیه، دبیر اجرایی ایبوکا، گفته است، “در این روز (۷ آوریل)، جامعه جهانی باید به قساوت نسلکشی بیاندیشد. این روز فقط برای بازتاب جهانی تبعات این جنایات نیست، بلکه باید روزی باشد برای یافتن راه حل و تصمیمگیری در راستای جلوگیری از رخداد مجدد نسلکشی در هر نقطه از جهان.”
ایبوکا یک سازمان حمایتی برای انجمنهای بازماندگان نسلکشی علیه قوم توتسی است. دانشجویان بازمانده، زنان بیوه قربانیان نسل کشی و همه سازمانهایی که به نوعی از بازماندگان حمایت میکنند و طالب اجرای عدالت در رابطه با این جنایت هستند، بخشی از سازمان ایبوکا را تشکیل میدهند.
به گفته لوران کنگوری، وکیل کارآزموده و عضو سابق کمیسیون ملی حقوق بشر، “این اقدام سازمان ملل قدم مثبتی است اما رواندا انتظار بیشتری دارد. ما امیدواریم که آنها قدم دیگری بردارند؛ اجازه دهیم به جبران بیاندیشند.”
او اضافه کرد “ما لزوما مشتاق و مصر به دریافت پول نیستیم، زیرا جبران خسارت و پرداخت غرامت میتواند شکلهای متفاوتی داشته باشد. اجازه دهید حداقل به صورت نمادین انجام شود.”
کنگوری که امروز ۶۸ ساله است، گفت: “بزرگترین رویدادی که من انتظارش را میکشم آن است که سازمان ملل و کشورهایی مانند فرانسه نقش خود را در نسلکشی علیه توتسیها بپذیرند و جهت جبران برای بازماندگان اقدام کنند.”
به گفتهی کنگوری در رابطه با فرانسه، در برنامههای پیشین نیز در کمیسیون ملی حقوق بشر، از این کشور خواستهشدهبود میزان نقش و تاثیر خود را در این واقعه مشخصکند، به این صورت که “فرانسه باید سکوت خود را بشکند، به نقش خود اقرار کند و غرامت قربانیان نسلکشی را بپردازد.”
کنگوری میگوید با برداشتن این قدم، سازمان ملل باید حرکت نهایی جبران خسارت را هم انجام دهد.
مترجم: زهرا