هفته پیش سومین ماراتون بوستون بعد از بمب گذاری برگزار شد. توی این مقاله با عنوان “میراث سوالاتِ بی‌جواب”، راس بیکر خبرنگار و مدیر وب سایت خبری whowhatwhy برای چندمین بار به داستان جوهر سارنایف، بمب‌گذار این حادثه، میپردازه و دست روی بخش‌هایی از این اتفاق میذاره که تا حدی از دید عموم پنهان مونده. جوهر و برادرش تیمورلنگ متهم های این فاجعه بودن. چهار روز بعد از حادثه، این دو برادر گیر می افتن و تیمورلنگ تو این درگیری کشته میشه. ماجرای دادگاه جوهر رو توی قسمت ۴ کانال بی تعریف کردیم.
۳سال از کشته شدن ۳ قربانی بی‌گناه، تعداد زیادی جراحت و کشته شدن یه مامور پلیس می گذره. جوهر سارنایف حالا محکوم به مرگه. توی دادگاه، وکیل تسخیری جوهر شرح میده که جوهر گناهکاره، بعد جوهر جرمش رو میپذیره و عذرخواهی میکنه. درواقع اینا تنها حرفای جوهر توی دادگاهشن و تا امروز اون هرگز توضیح نداده که چرا و چطور با برادرش دست به این عملیات تروریستی زدن.
جوهر اگر میخواست هم نمیتونست اینارو برای ما توضیح بده. از زمان دستگیریش به طور ویژه تحت نظره و حتی وکلاش هم تحت همین قوانین نظارتی خاص هستند. طبق این قوانین جوهر هیچ ارتباطی با دنیای بیرون نداره. دولت میگه اجرای این شرایط ضروریه چون ممکنه حرفای جوهر باعث تحریک دیگران شه و کسی دست به عملیات تروریستی بزنه. بیکر با شک اشاره میکنه FBI که اصرار داره این دو برادر تنها بودن و به هیچ شبکه‌ی بزرگتری وصل نبودن، پس نگرانِ کدوم دیگرانه؟ نگرانی FBI به چی برمیگرده؟
به اعضای خانواده‌ی جوهر گفته شده هرگز حرفی نزنن و بهشون هشدار داده شده که در مورد اعتبار تحقیقات و پیگیری‌های قانونی پلیس، چالشی ایجاد نکنن. از سکوت جوهر به نظر میرسه اون هم وضعیت مشابهی داره و ظاهرا بهش گفته شده اگر از شرح وقایع حرفی بزنه، شرایط براش از چیزی که هست بدتر میشه.
تنها کسی که حرف میزنه عموی جوهره. اون فکر میکنه از همه چیز باخبره و میگه این دوتا برادر پیش‌زمینه‌ی کافی رو برای بمب‌گذاری داشتن. اما نکته‌ی قابل توجه درمورد عموی سارنایف‌ها اینه که اون داماد یکی از خانواده‌های برجسته‌ی CIAست و اطرافیان این خانواده شخصیتای عجیب و غریبی هستن که به طریق مختلف به اون نهنگ امنیت ملی آمریکا، CIA، متصلن.
مشخصا این دو برادر از کلیشه‌ی رایج تروریستا فاصله دارن. اونا به طرز عجیبی هرگز در مورد خودشون و کارشون هیاهو ایجاد نکردن و هیج بیانیه‌ی سیاسی‌ای منتشر نکردن. اونا از بوستون فرار نکردن و بعد از انفجار، تا قبل از اینکه FBI عکسشون رو به عنوان مجرم منتشر کنه و از مردم بخواد مجرمارو شناسایی کنن، به زندگی روزمرشون ادامه دادن. اما این مسئله که بعد از این نقطه چه اتفاقی افتاده مثل یه معما باقی میمونه.
گفته میشه پلیسِ دفتر محوطه‌ی دانشگاه MIT، یکی از قربانیای حادثه، توسط این دو برادر کشته شده. بیکر میپرسه که اگه این دو نفر قاتل بودن چرا بعد از قتل فرار نکردن و داشتن اطراف شهر با ماشین دزدی میچرخیدن، انگار که منتظر چیزی یا کسی بودن.
ماراتون بوستون شاید از حادثه‌ی ۱۱ سپتامبر کوچکتر بود اما همون‌اندازه پیچیده و پردردسر بود. پر بود از تناقضات و ناسازگاری‌ها. این بار هم FBI در تمام طول ماجرا سعی میکرد روی مسائل سرپوش بذاره و مقامات امنیتی درگیر –بانفوذتر از کنگره و کاخ سفید– رو محفوظ نگه داره.
بیکر مدیر سایت خبری ایه با شعار “ما اخبار رو پوشش نمیدیم بلکه پرده از حقایق برمیداریم” هست. اون معتقده زوایایی از حوادث هست که رسانه‌ها اونارو منعکس نمیکنن و اون وظیفه‌ی خودش –به عنوان یه خبرنگار– میدونه که تمام حقیقت رو بی کم و کاست گزارش کنه. بیکر میگه با تمام فشارهایی که روش بوده تلاش کرده که کانون توجه رو روی اتفاقات مهمی مثل این حادثه نگه داره و روی روایت‌های ناسازگار این رخدادها متمرکز شه.
راس بیکر تا الان ۷۰ گزارش درمورد این حادثه منتشر کرده و حالا مجموعه‌ای از ابهامات این پرونده رو توی این مقاله نوشته، از جمله:
- ارتباط CIA/FBI با خانواده‌ی سارنایف چی بوده؟
FBI بعد از رد کردن هرگونه ارتباط با سارنایف‌ها، نهایتا مجبور میشه ارتباط سابقش با اونا رو بپذیره. مامورای این سازمان بارها به خونه‌ی اونها رفت و آمد داشتن و درمورد تیمورلنگ و حلقه‌ی دوستاش به شدت کنجکاو بودن.
- چرا تیمورلنگ سارنایف، به عنوان فرد مشکوک به تروریست، آزاد بود بین روسیه و آمریکا سفر کنه؟ نقش اختلافات ژئوپلتیکی بین آمریکا و روسیه چی بود؟
- چرا جوهر حق ارتباط با دنیای بیرون رو نداره؟ مگه چه چیزی رو ممکنه فاش کنه؟
- چرا اطرفیان و دوستای سارنایفا باید مورد آزار و اذیت قرار بگیرن؟
- آیا کسی از دوستای سارنایف برای مامور ویژه‌ی فدرال کار میکرده؟
- روز ۱۷ آوریل ۲۰۱۳ چه اتفاقی اطراف دادگاه افتاد؟
- چرا فیلمای امنیتی مربوط به پلیس دانشگاه MIT کامل پخش نشدن و ویرایش شدن؟ در واقع تمام فیلم‌های دادگاه جوهر کیفیت بسیار پایینی دارن.
- چرا صاحبِ اون ماشین دزدی روایتای متناقضی رو تعریف میکنه؟
- چرا فیلم پمپ بنزین ویرایش شده؟
- کوله پشتی جوهر واقعا چه رنگی بوده؟ جوهر به رنگ قهوه‌ای اشاره میکنه، توی ویدئو طوسی یا سفید به نظر میرسه و توی شرح کامل جرم به رنگ مشکی اشاره میشه.
اینا به علاوه‌ی چند ابهام دیگه از نقاط شک‌برانگیز و گیج‌کننده‌ی این پروندن و بیکر تو این مقاله به اونا میپردازه. این داستان حفره‌های بیشتری هم داره که اون امیدواره بتونه اونارو پر کنه و به زودی گزارششون رو بنویسه.
اصل این مطلب رو که به کمک نویسنده همکار وبلاگ کانال بی زهرا جعفری به فارسی برگردونده شده اینجا ببینین.
قسمت چهارم کانال بی درباره روند محاکمه جوهر سارنایف بمب گذار ماراتن بوستون و تلاش جودی کلارک، وکیل مشهور آمریکایی برای اعدام نشدن سارنایف رو از ناملیک بشنوین.
[soundcloud url=”https://api.soundcloud.com/tracks/238783036″ params=”color=ff5500&inverse=false&auto_play=false&show_user=true” width=”100%” height=”20″ iframe=”true” /]
