مهران مرندی | مِآ
با گسترش ویروس کرونا بسیاری از دانشگاههای جهان کلاسهای خود را به شکل اینترنتی برگزار میکنند و در همین شرایط از هفته گذشته کتابخانه دیجیتال جیاستور اعلام کرد که دسترسی به بیش از ۶۰۰۰ کتاب و ۱۵۰ ژورنال علمی این سایت از طریق اینترنت و بدون نیاز به لاگین فراهم شده است.
کتابخانه آنلاین جیاستور با انتشار دیجیتالی مجلات دانشگاهی شروع به کار کرد و اکنون کتابخانهای عظیم از کتاب و سایر منابع پایه و همچنین نشریات و مجلات علمی و منابع اصلی آکادمیک در سراسر جهان است.
اطلاعیه جیاستور در ابتدا کمی مبهم بود و اینطور برداشت شد که جیاستور به طور کلی دسترسی به تمام محتوای خود را آزاد گذاشته است. این اتفاق همه را به یاد ارون سوارتز انداخت، او یکی از توسعهدهندگان قالب وب RSS و یکی از بنیانگذاران Reddit بود، دسترسی امروز ما به حجم زیادی از اطلاعات دولتی و آکادمیک مدیون اقدامات و مبارزات اوست، اقداماتی که او را با اتهامات متعدد قضایی مواجه کرد و پایانی تلخ را برایش به همراه داشت، ماجرای زندگی الهامبخش ارون سوارتز را در اپیزود ۴۷ چنل بی؛ پسر اینترنت شنیدید.
[هشدار: اگر اپیزود ۴۷ را هنوز نشنیدید، ادامهی این مطلب بخشهایی از داستان را لو میدهد]
اتهاماتی که بر علیه سوارتز در ژانویه سال ۲۰۱۱ توسط مقامات ایالت ماساچوست اعلام شد، این بود که او در سال ۲۰۱۰ یک لپتاب را به داخل محوطه دانشگاه ماساچوست (MIT) برده و حدود ۵ میلیون مقاله و ژورنال علمی دانشگاهی را از طریق لینک ارتباطی دانشگاه، از سایت جیاستور دانلود کردهاست.
پس از مدتی جیاستور تصمیم گرفت که اتهامات خود را پیگیری نکند و از دولت هم خواست که تعقیبی بر علیه ارون انجام ندهد، اما ارون همچنان به دلیل ۱۳ اتهام جنایی توسط دادستانهای فدرال متهم شد. دادستانها تمام پیشنهادهایی که برای مصالحه مطرح شده بود و در آنها نیازی به زندانرفتن سوارتز دیده نشده بود، را رد کردند و روند قضایی سخت و پیچیدهای را بر علیه او پی گرفتند.
هنگامی که سوارتز در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ خودکشی کرد، پرونده هنوز در جریان بود. پس از مرگ او، تمام اتهامهایی که بر علیه او مطرح شده بود رد شد. نگرانی از اتهامات بیش از حد منجر به تحقیقات کنگره در مورد نحوه رسیدگی دادستان به این پرونده شد. از آن زمان، پرونده ارون سوارتز الهامبخش اصلاحاتی در قانون مبارزه با کلاهبرداری و سوءاستفادههای رایانهای شد، قوانینی که هدفشان از بین بردن “جرم و جنایت در فعالیتهای آنلاین” بود.
به بهانه ششمین سال مرگ ارون سوارتز: آیا ماموریت ارون شکست خورده است؟
پس از مرگ ارون سوارتز، جیاستور بیانیهای را منتشر کرد که در آن عنوان کرده بود: “ما از شنیدن خبر مرگ ارون بسیار ناراحت هستیم. ما صمیمانه به خانواده، دوستان و هر کس که او را دوست داشت، او را میشناخت و تحسین میکرد تسلیت میگوییم. او واقعن با استعداد بود، کسی بود که در توسعه اینترنت و وب که همه ما از آن سود میبریم، کمکهای مهمی انجام داد.”
سوارتز طرفدار سرسخت جنبش دسترسی آزاد به اطلاعات بود و دسترسی آزاد و آسان به دانش در جهان را بهصورت آنلاین ترویج میکرد.
او همچنین یک فعال اجتماعی بود، در سال ۲۰۱۰ سازمان “Demand Progress” را راهاندازی کرد، این سازمان یک گروه فعال سیاسی بود که افراد را بهصورت آنلاین سازماندهی میکرد تا از طریق تماس با اعضای کنگره و رهبران صاحب قدرت، به تأمین مالی و طراحی تاکتیکهای فشار و راهاندازی جنبشهای اجتماعی در حمایت از آزادیهای مدنی، اقدام کنند.
ارون سوارتز مورد تحسین افراد شناخته شدهای قرار گرفت، از جمله “Tim Berners Lee” که بیشتر به عنوان مخترع شبکه جهانی وب شناخته میشود. لی در زمان مرگ ارون توئیت کرده بود، “ارون مرده است. ما یک خردمند بزرگ را از دست دادیم. یک هکر درستکار، وای به حال ما حالا فقط میتوانیم گریه کنیم.”
بعد از اعلامیه اخیر جیاستور، افراد زیادی در توئیتر به او ادای احترام کردند. یکی از کاربران توییت کرد، “ارون برای درک بحران و اقدام به یک پاندمی جهانی نیاز نداشت. برای این ژست جیاستور خیلی دیر شده، انقدر دیر که قهرمان ما کشته شد و افراد بیشتری یکی پس از دیگری کشته میشوند. بخوانید، به اشتراک بگذارید، نافرمانی کنید و آرون سوارتز را بخاطر بسپارید.”
یکی از کاربران توئیت کرد: “آفرین به جیاستور که تظاهر کرد دسترسی به همه اطلاعات را باز کرده، درحالی که دسترسی به این منابع از قبل هم وجود داشت، درود بر ارون سوارتز، امیدوارم روحت در آرامش باشد”.
یکی دیگر نوشت: “جیاستور هر سال ۱۵۰ میلیون تلاش دسترسی غیر مشترکین را مسدود میکند. آنها مسدودکنندهی دانش هستند، نه منتشر کننده. افرادی مانند ارون سوارتز هزینه زیادی برای برملا کردن این کثافتکاریها پرداخت کردند به احترام ارون، هرجا و هرچقدر که میتونید اطلاعات بدزدید”.
مطلب خیلی خوبی بود ، چقدر این داستان روی من اثر گذاشت و چقدر دردناکه که سیاست های غلط دنیا رو از وجود همچین افراد نابغه ای محروم کرده
کپی رایت و کپی لفت باید به یک دیدگاه مشترک برسند. همونطور که داشتن کپی رایت سفت و سخت ممکنه باعث بشه بعضی از افراد از دسترسی به اطلاعات و محتوای مورد نیازشون محروم بشن، نبود کپی رایت هم باعث در جا زدن و عدم پیشرفت در بسیاری از حوزه ها خواهد بود.
باعث تاسفه
تو جامعه ما هم بسیار آرون ها هستن که یا معتاد شدن یا با یه شغل سطح پایین بخور و نمیر روزمرگی میکنن…
یاد ژان والژان افتادم که میگفت:
مرا به جرم دزدیدن یک تکه نان به زندان افکندند و در آنجا ۱۵ سال هر روز یه قرص نان کامل خوردم…