عالی‌ترین و جدی‌ترین نوع روزنامه‌نگاری، روزنامه‌نگاری تحقیقیه و خیلی از اپیزودهای پادکست چنل‌بی حاصل گزارش‌هاییه که روزنامه‌نگارهای تحقیقی نوشته‌ن. گزارش‌هایی که یک یا چند نویسنده روزها و ماه‌ها وقت صرف جمع‌آوری اطلاعات، مشاهده و مصاحبه درباره‌شون کرده‌ن و نتیجه‌ی کار اون‌قدر عمیق و تاثیرگذار شده که برعکس اخباری که فقط در روز انتشار زنده‌اند، موندگارن و کهنه نمی‌شن و مدام بهشون ارجاع داده می‌شه.
با سرعتی که انتشار خبر در جهان پیدا کرده و هر آدمی بدون اینکه روزنامه‌نگار باشه میتونه خودش تنهایی تبدیل به رسانه بشه و خبر منتشر کنه، روزنامه‌نگاری تحقیقی (Investigative Journalism) چیزیه که نشریات رو همچنان زنده نگه داشته و وجودشون رو برای کشف حقیقت لازم و انکار نشدنی کرده. این نوع از روزنامه‌نگاری چیزیه که دانشش نه در کسی ذاتی وجود داره نه یه شبه به دست می‌یاد، بلکه به توانایی‌های مختلفی احتیاج داره. برای همینه که نشریات قدیمی و شناخته‌شده به وجود گزارش‌های تحقیقی‌شون افتخار می‌کنن، براش بودجه‌ی جداگانه درنظر می‌گیرن و تیم دارن، تو دانشگاه‌ها و موسسه‌های معتبر تدریسش می‌کنن و براش جوایز سالانه وجود داره.
روزنامه‌نگاری تحقیقی در جست‌وجوی حقیقته، حقیقتی که واقعا باید کشف بشه و تو اظهارنظرهای معمولی یا مشاهده‌های سرسری به دست نمی‌یاد. به گفته‌ی روزنامه‌نگارهای برجسته، فرق این نوع روزنامه‌نگاری با کار پلیس و کارآگاه و وکیل اینه که محدود به هدف نیست، به منافع عمومی کمک می کنه و ممکنه اطلاعاتش از راه‌های قانونی به دست نیاد. فکر می‌کنیم با نمونه‌هایی که در پادکست چنل‌بی شنیدید مثال‌های خوبی ازش تو ذهنتون باشه. نسل‌کشی در رواندا، سیلک رود و مسترمایند نمونه‌های خوبی از روزنامه‌نگاری تحقیقی هستند.
پادکست Longform یکی از پادکست‌هاییه که با روزنامه‌نگارهای تحقیقی مصاحبه‌های خوب و عمیقی درباره‌ی شیوه‌ی کارشون و نوع نگاهشون می‌کنه که پیشنهاد می‌کنیم حتما برید سراغش.
روزنامه‌نگاری تحقیقی فقط شامل گزارش‌های افشاگرانه نیست بلکه تمام اون‌چیزیه که با حقیقت سروکار داره و برای دونستنشون باید حفاری کرد و به اعماق رفت. مدیران تایمز می‌گن که روزنامه‌نگار تحقیقی باید در سر و کله زدن با اسناد مهارت داشته باشه. بدونه که باید توشون دنبال چی بگرده، چطوری تفسیر کنه و بتونه اطلاعات مفید ازشون دربیاره. باید در این‌باره سرسختی فوق‌العاده و مهارت ویژه‌ای داشت.
اوج‌گیری روزنامه‌نگاری تحقیقی
بیشتر از چهار قرن از ظهور مطبوعات در جهان می‌گذره اما کمتر از دو قرنه که ردپای روزنامه‌نگاری تحقیقی رو می‌شه در اونها دید. اولین نمونه‌ی معروف این نوع از کار رسانه‌ای مربوط می‌شه به گزارشی که جولیوس چمبرز در سال ۱۸۷۲ برای نیویورک تریبیون نوشت. اون در نقش یه بیمار تو بیمارستان روانی بستری شد تا از نزدیک رفتار بیمارستان با بیمارها و سواستفاده‌هایی که ازشون می‌شه رو ببینه. بیمارها در حقیقت زندانیان بیمارستان بودن و نمی‌تونستن به خواست خودشون اونجا رو ترک کنن. ده روز اونجا موند و گزارشی که از سواستفاده‌ها و سوء رفتارها نوشت منجر شد به آزادی ۱۲ تا آدمی که بیمار روانی نبودن، سامان‌دهی دوباره‌ی بیمارستان و کارکنانش و در نهایت تغییر قوانین مربوط به جنون در آمریکا.
روزنامه‌نگاری تحقیقی با جنجالی‌ترین پرونده‌‌ای که تاحالا این نوع روزنامه‌نگاری به خودش دیده در دهه‌ی ۱۹۷۰ اوج گرفت و تبدیل به کاری جدی برای مطبوعات و روزنامه‌نگارها شد. ماجرای واترگیت مربوط می‌شه به اتفاق‌هایی که در سال ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۴ تو هتلی به همین اسم در واشینگتن افتاد. در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا مامورهای اف‌بی‌آی اسنادی رو از این هتل که محل استقرار ستاد انتخاباتی حزب دموکرات بود دزدیدن و اونجا دستگاه شنود کار گذاشتن. جریان رو یه مامور حراست هتل لو داد و دو روزنامه‌نگار به اسم باب وودوارد و کارل برنستین گزارشش رو برای روزنامه‌ی واشینگتن پست نوشتن. این تحقیقات تا جایی پیش رفت که پای ریس‌جمهور هم به ماجرا باز شد و نیکسون مجبور شد سال ۱۹۷۴ از سمت خودش کناره‌گیری کنه، چون مشخص شده بود که خود اون دستور این سرقت و شنود رو داده.
کنسرسیوم جهانی روزنامه‌نگاران تحقیقی
از اون به بعد روزنامه‌نگاری تحقیقی به مبحثی جدی تبدیل شد و مطبوعات براش بودجه کنار گذاشتن و روزنامه‌نگارهای خوب استخدام کردن تا اینکه در سال ۱۹۹۷ ائتلاف یا کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه‌نگارهای تحقیقی شروع به کار کرد که یه شبکه‌ی مستقر تو واشینگتنه و شامل بیشتر از ۲۰۰ روزنامه‌نگار تحقیقی و ۱۰۰ رسانه در ۷۰ کشور جهان می‌شه. این کنسرسیوم در سال ۲۰۱۷ به سازمانی کاملا مستقل تبدیل شد که روزنامه‌نگاران عضوش موضوعاتی مثل جرم‌های فرامرزی، فساد و سوءاستفاده از قدرت، قاچاق و فرار مالیاتی شرکت‌های چندملیتی، تحقیق روی کارتل‌های نظامی و لابیست‌های تغییرات آب و هوایی و عمومی کردن جزییات قراردادهای مربوط به جنگ‌های عراق و افغانستان رو پیگیری می‌کنن. یکی از منابع اطلاعاتی این کنسرسیوم اسناد پاناماست که سال ۲۰۱۶ در اختیار این کنسرسیوم و چندرسانه‌ی دیگه قرار گرفت و مجموعه‌ای از ۱۱٫۵ میلیون سند محرمانه رو شامل می‌شه که منبعی ناشناس اون رو در اختیار روزنامه آلمانی‌زبان زوددویچه تسایتونگ گذاشته بود. این سندها یه دوره‌ی ۴۰ ساله شامل پولشویی، فرار مالیاتی و دور زدن تحریم‌های بین‌المللی رو پوشش می‌دن و حاوی اسم شرکت‌ها و هویت اصلی مالکان و مدیران تراست‌هاست. اسنادی که از اونها با عنوان «بزرگترین افشای فساد مالی سیاستمداران جهان» و «بزرگترین نشت اطلاعاتی تاریخ» یاد می‌شه.
کار روزنامه‌نگار تحقیقی انتشار خام این اطلاعات نیست، اسناد پاناما میتونه یکی از منابع اطلاعاتی اونها باشه، تحقیق و پژوهش، مصاحبه، چک کردن صحت و سقم اطلاعات، دسترسی به شبکه‌ی گسترده‌ای از مطلعین و منابع موثق و برخورد غیر عجولانه اون چیزیه که اسناد خام رو تبدیل به گزارش تحقیقی می‌کنه.
روزنامه‌نگاری تحقیقی فقط شامل گزارش‌های افشاگرانه نیست بلکه تمام اون‌چیزیه که با حقیقت سروکار داره و برای دونستنشون باید حفاری کرد و به اعماق رفت. مدیران تایمز می‌گن که روزنامه‌نگار تحقیقی باید در سر و کله زدن با اسناد مهارت داشته باشه. بدونه که باید توشون دنبال چی بگرده، چطوری تفسیر کنه و بتونه اطلاعات مفید ازشون دربیاره. باید در این‌باره سرسختی فوق‌العاده و مهارت ویژه‌ای داشت.
دین مورفی یکی از مدیران تیم روزنامه‌نگاری تحقیقی نشریه‌ی تایمز می‌گه وقتی خبرنگاری ایده‌ای به ذهنش می‌رسه، همیشه ازش می‌خوام که ایده رو تا آخر پیش ببره، دقیقا همونطور که باید پیش بره با چیزهایی که امیدواره پیدا کنه. تهش به چی می‌رسه؟ این مهمه.
ویدیو و پادکست، قالب تازه‌ی روزنامه‌نگاری تحقیقی
روزنامه‌نگاری تحقیقی محدود به گزارش‌های مطبوعاتی و محتوای متنی نیست. سالانه مستندهای تلویزیونی تاثیرگذاری تولید می‌شه که نتیجه‌ی روزنامه‌نگاری تحقیقیه. از جمله مستندهای اخیر می‌شه به The Jinxو The Keepers اشاره کرد. همین‌طور روزنامه‌نگارهایی هستند که نتیجه‌ی روزها و ماه‌ها کار تحقیقی‌شون رو در قالب پادکست ارائه می‌کنن و پادکست تبدیل به بستری جدی برای انتشار گزارش‌های عمیق تحقیقی شده. از نمونه‌هاش پادکست پرسابقه‌ی Serial رو می‌شه مثال زد. ما در این باره در آینده بیشتر خواهیم نوشت.
سلام.این سبک از گزارشگری فقط با عشق و علاقه میتونه انجام بشه اما فقط علاقه کافی نیست.من واقعا ب این سبک گزارشگری علاقه دارم اما نهایتا بخاطر پشتوانه کم مالی ک دارم میتونم در حد توانم تحقیق کنم.
حتی در مورد چندتا از قسمتهای شما مثل کشتی نوح و کشته خواهم شد نتونستم بسنده کنم ب پادکستتون و خودم رفتم از چندین منبع موضوع رو بررسی کردم اما باید کسی باشه ک براش این موضوع باشه ک توو ایران کسی نیست متاسفانه