نویسنده: امید صدیق‌فر – طراح صوتی پادکست‌های چنل‌بی و بی‌پلاس
حالا دیگر پادکست‌های زیادی به زبان فارسی کار خود را شروع کرده‌اند. پادکست راه ساده‌ای است برای برای انتقال اطلاعات یا دیدگاه‌‌ها. راهی که نه مثل عکس‌ها و ویدیوهای اینستاگرام محدودیت‌های زمانی و محتوایی دارد، نه مثل ویدیوبلاگ‌های یوتیوب پیداکردن بازدیدکننده‌ی ایرانی برای آن دشوار است. ساختن پادکست هم کار دشواری نیست. نه به سادگی کانال‌زدن در تلگرام و نوشتن متن‌های طولانی، اما کارآمدتر از آن.
شنیدن پادکست هم ساده است. یکی از ده‌ها نرم‌افزار کاربردی را روی گوشی هوشمندتان نصب کنید، نشانی خوراک (Feed) پادکست را در آن وارد کنید و تمام. نرم‌افزار هنگامی که فایل جدیدی آپلود شد به‌صورت خودکار آن را برای شما دانلود می‌کند و اگر تنظیمات هشدار را فعال کرده‌باشید به شما اطلاع میدهد که پادکست مورد علاقه‌تان یک قسمت جدید منتشر کرده. با اینترنت (چه اینترنت همراه چه اینترنت بی‌سیم خانگی یا محل کار) پادکست‌ها را که معمولاً حجم کمی هم دارند دانلود می‌کنید و دیگر می‌توانید هر هنگام که مناسب دیدید آن را بشنوید.
صوتی بودن رسانه‌ی پادکست برای سازنده راه خوبی برای انتقال حال و هوای مورد نظرش به شنونده ارائه میدهد. به همین اندازه، سطحی و سردستی گرفتنِ ضبط و چیدمان صداها ممکن است محتوای خوب شما را آزاردهنده کند. شنونده بعد از چند دقیقه دیگر نتواند آن را گوش کند و تمام زحمتی که کشیده‌اید قدرنادیده بماند.
قبلن سعی کردیم در این پست وبلاگ چنل بی، مقداری درباره‌ی چگونگیِ ضبطِ خانگیِ پادکست بگوییم. هرچند از آن زمان تا کنون هم تعداد پادکست‌های فارسی زیاد شده و هم کیفیت ضبط و ارائه‌ی آن‌ها بهتر شده‌است، اما بی‌راه نیست اگر یک بار دیگر برخی اصولِ ساده و اولیه‌ی ساخت پادکست را مرور کنیم. اصولی که رعایتِ آن‌ها حداقلی از کیفیت را برایِ آنچه به شنونده عرضه می‌کنید به وجود می‌آورد.
- قبل از ورود در بزنید
شروعِ هر قسمت از کارِ شما مهم است. منظور شروعِ شروعِ شروع است. همان اول. شنونده‌ای را فرض کنید که هدفون در گوش دکمه‌ی پخش را فشار میدهد. اولین چیزی که قرار است بشنود چیست؟ آهنگِ آغازین (اگر در کار از آن استفاده می‌کنید) یا صدایِ شما یا یک پیامِ تبلیغاتی؟ هرچه باشد، مهم است از ثانیه‌ی صفر شروع به پخشِ صدا نکنید. دو یا سه ثانیه سکوتِ کامل بدهید و بعد با یک Fade-In هرچه را که می‌خواهید پخش کنید. هر سطح یا Level از صدا که در کار استفاده می‌کنید، نباید میزان صدا در ابتدا در همان سطح باشد. به‌خصوص اگر اولِ کار را با چیزی غیر از موسیقی شروع می‌کنید. مثلاً گفتارِ خودتان، گفتارِ کسی دیگر که ضبط کرده‌اید یا قطعه‌ای از یک فیلم یا صدا که از جایِ دیگر بُریده‌اید. در این وضعیت باید طولِ Fade-In را بیشتر کنید. مستثنی‌شدنِ موسیقی از این قاعده به این دلیل است که کسانی که کارِ Mastering یک قطعه‌ی موسیقی را انجام می‌دهند معمولاً این کار را قبلاً کرده‌اند. آن‌ها بلافاصله چیزی را که ضبط شده شروع نمی‌کنند.
- صدا را به شنونده معرفی کنید
آشنایی شنیداری با صدا چنان مهم است که در صداگذاریِ فیلم‌های سینمایی و تلویزیونی هم رعایت می‌شود. در آن رسانه اندکی پیش از ورود به یک سکانس جدید، صدایِ آن برایِ تماشاچی پخش می‌شود تا از چیزی که زمخت‌بودنِ کات می‌گویند کم کند. در رسانه‌ی صوتی هم اگرچه رعایت این قاعده به اندازه‌ِی تصویر مهم نیست اما در بسیاری از اوقات می‌تواند کار نهایی بهتری را به شنونده عرضه کند. اگر بعد از صدایِ الف (مثلن صدایِ خودتان یا موسیقی) می‌خواهید صدایِ ب را بیاورید این دو را اندکی با هم آمیخته کنید. می‌توانید از Fade-Out کردن صدای الف و Fade-In کردن صدای ب استفاده کنید.
این کار را علاوه بر افکت‌های معمول برنامه‌های ویرایش صوتی، می‌شود با کم‌کردن سطح صدا با استفاده از خطِ صدا در TimeLine انجام داد. هنگامی که می‌خواهید صدایِ خود یا صدایِ کسی را ضبط کنید بلافاصله پس از فشردنِ دکمه‌ی ضبط و قرمزشدنِ چراغِ دستگاه شروع به صحبت نکنید. اجازه دهید چند ثانیه در سکوت بگذرد. این چیزی است که موقعِ ضبط آن را «سکوت» می‌شنوید. هنگامِ ویرایش کردن این چند ثانیه تبدیل به صدایِ محیطیِ مناسبی می‌شود که با آن بتوانید شنونده را با جنس صدایی که خواهد شنید آشنا کنید.
این را درنظر بگیرید که ممکن است دوست داشته‌باشید ساختار کار شما متفاوت باشد. از برش‌ها و تقطیع سریع استفاده کنید تا به فرمی که می‌خواهید برسید. یا به هر شیوه‌ی دیگری کاری متفاوت از آنچه در پادکست‌ها «معمول» است انجام دهید. این به خود شما بستگی دارد و قضاوتی که درباره‌ی نتیجه‌ِی کارتان می‌کنید. این آموزش صرفاً شرح اصول کلی‌ای است که «معمولاً» در پادکست‌های فارسی و غیرفارسی رعایت می‌شود. اگر شیوه‌ی تازه‌ای به ذهن‌تان رسید حتمن آن را امتحان کنید و اگر نتیجه‌اش به‌نظر خودتان مناسب آمد آن را منتشر کنید.
- «من» راوی پادکست هستم
اصلی‌ترین و مهم‌ترین صدایِ پادکست صدایِ راوی است. راوی موضوع را به شنونده معرفی می‌کند و درباره‌ی آن توضیح میدهد. هرقدر هم کم. بهتر است صدای راوی بهترین و باکیفیت‌ترین صدایی باشد که در پادکست شنیده‌می‌شود. کیفیت آن علاوه بر چیزهایی که باید هنگام ضبط رعایت کنید، به ویرایش و افکت‌هایی که هنگام کار در نرم‌افزار انجام می‌دهید هم بستگی دارد. سعی کنید با استفاده از اکولایزرها و افکت‌های دیگر نرم‌افزار صدای راوی شفاف و بدون نویز باشد. علاوه بر این‌ها صدایِ راوی را کمی بلندتر از صداهایِ دیگر تنظیم کنید. طبعن تا حدی که برای شنونده آزاردهنده نباشد. این را از دو راه می‌توانید بفهمید. یکی گوش دادن و دیگر تماشا کردن نوار رنگی اکولایزر. این نوار از سه بخشِ سبز، زرد و سرخ تشکیل شده‌است. صدای اصلی باید کمی قرمز باشد. اما اگر نوار اکولایزر تا انتها قرمز شود و در آن حد باقی بماند، این نشانه‌ی بیش از حد بلند بودنِ صدا ست و باید آن را کم کنید. درباره‌ی دیگر بخش‌های کار هم می‌توانید از همین شیوه استفاده کنید.
- قضاوت شنیداری
سعی کنید هنگام ویرایش پادکست در نرم‌افزار از یک هدفون نسبتن خوب استفاده کنید و براساسِ صدایی که از اسپیکر دستگاه شما خارج می‌شود درباره‌ی کیفیت و سطحِ صدا قضاوت نکنید. اسپیکرها ممکن است کیفیت مناسبی از آنچه واقعن وجود دارد ارائه نکنند. علاوه بر این، بسیاری از شنونده‌های پادکست هم آن را با گوشی هدفون می‌شنوند. با استفاده از هدفون و تنظیم صدای خروجی دستگاه در حدود ۵۰ درصد، می‌توان به قضاوت خوبی نسبت به آنچه درست کرده‌اید دست یافت. مهم‌تر از همه این‌که سطحِ صداها را با استفاده از هدفون به خوبی می‌توانید بسنجید.
با سلام. جسارتا من هم به شما و هم به سایر پادکست سازان پیشنهاد دیگری هم برای بهبود کیفیت دارم و آن استفاده از فرمت M4A یا (AAC) بجای فرمت MP3 است (فرمت منتخب موسیقی های آیتونز اپل). m4a یا aac (هردو یک فرمت هستند) متن باز بوده و نسبت به mp3، با حجم پایین تر کیفیت صوتی بهتری را ارائه میدهد. علاوه بر آن این فرمت تقریبا در تمام وسایل مدرن امروزی مورد پشتیبانی هم هست.
یک پیشنهاد دیگر هم مربوط به نام گذاری فایل پادکست ها است. من در گذشته یک بخش از یک پادکست را دانلود کرده بودم اما نه در خود پادکست اشاره ای به نام پادکست شده بود و نه در نام فایل دانلودی آن لذا مجبور به جستجوی بسیار زیاد شدم و نهایتا با حدس و گمان و خوش شانسی توانستم نام پادکست را پیدا و آن را دنبال کنم.
موفق باشید.
ممنون از راه‌نمایی‌هایِ شما. درموردِ فرمت ما احتمال می‌دیم هنوز همه‌ی دست‌گاه‌هایِ پخش نتونن بعضی فرمت‌ها به‌خصوص فرمت‌هایِ اپل رو اجرا کنن. اما MP3 تو همه‌ی پخش‌کننده‌ها اجرا میشه.
در مورد نام‌گذاری هم ما همیشه سعی می‌کنیم نام‌گذاری و مشخصات متادیتا دقیق و کامل باشه. حدس می‌زنم چیزی که شما دانلود کردین از جایی به‌جز منابع چنل بی بوده. یا این‌که شاید ما اشتباه کرده‌باشیم که لطفن شماره و اسم اون قسمت رو بگین تا اصلاح کنیم. در کل خواهش ما اینه که ترجیحن فایل‌ها رو از منابعی که خود چنل بی اعلام می‌کنه مثل سایت‌های چنل‌بی و ناملیک، خوراک RSS، تلگرام، ساندکلاد، گوش کنید یا دانلود کنید.
سلام. از چه نرم افزاری برای تدوین صدا استفاده کنم؟
معمولن کسانی که شروع به کار می‌کنن از آداسیتی استفاده می‌کنن که یه نرم‌افزار رایگان و متن‌باز برای ضبط و ویرایش و تدوین صدا ست. می‌تونین از این‌جا دانلود کنین https://www.audacityteam.org/
اما توصیه‌ی من اینه که نرم‌افزار Adobe Audition رو نصب کنین و از اون استفاده کنین. ممکنه اولش کار کردن باهاش به‌نظر سخت بیاد ولی بعد از یه مدت که باهاش (به قولِ خودمون) ور برین و ویدئوهایِ آموزشیشو تو آپارات و یوتیوب ببینین متوجه می‌شین که اون‌قدرا سخت نیست و چه امکاناتِ بیش‌تری هم به شما می‌ده.
بی نهایت ممنون از راهنماییتون. دارم پادکستمو میسازم و خیلی به این جواب احتیاج داشتم. امیدوارم موفق باشین.
سلام
من هم از ائودا استفاده میکنم بنظرم نرم افزار خوبی هست برای شروع
بی نهایت ممنونم
بسیار ممنون از اطلاعات خوبی که دادید پایدار باشید
سلام وقتتون بخیر ممنون از مطالب خوبتون
من صدامو ضبط کردم ولی ش ها خیلی میزنه یعنی یهو خیلی کم ازار دهنده و جیغی میشه به نظرتون چطور میتونم اصلاحش کنم؟
سلام
وقت بخیر
ممنون از آموزش هاتون ، آیا نرم افزار مناسبی برای ویرایش هست که بشه روی گوشی نصب کرد و راحت باهاش کار کرد به طوری که حجم بالایی لازم نداشته باشه .
سلام.ممنکن از مطالب مفید.نرم افزار هست که بشه با اون صدای پادکستی رو که در حال شنیدن هستیم تغییر بدیم.بعضی اوقات صدای گوینده زیاد بم یا زیاد تیز هست و برای شنیدن حس مطلوبیت نداره.آبا امکانش هست که صدا رو اصلاح کرد؟
سلام خسته نباشید
کاش یه ویدیو صفر تاصد بزارید برای ادیت حرفه ای
من خودم یه پکیج تهیه کردم که خیلی حرفه ایه ولی واقعا در اون حد نمیخواستم حدود ۴۸ ساعته و من فک میکنم با فوقش ۱۰ تا ویدیو آموزشش۱۵دقیقه ای تموم بشه در حد عالی
و یه سوال از تیم بی پلاس
اولین هاستتون چی بود؟ اگر‌دوست داشتید جواب بدید.
به نظرتون مشکلی پیش نمیاد ادم تا اخر انکر باشه هاستش؟ مثلا تو گرفتن اسپانسر.
یه چیز دیگ از سایتتون نظر سنجی گاهی برای من میره روی کامنت دیگران
شما رو میشه پدر پادکست فارسی دونست پس در نتیجه توصیه های شما برای هر پادکست‌گویی لازمه ؛ فقط لطفن من رو به عنوان یکی از فرزندان تون بشنوید و اگر نظر موثری داشتید خوشحال میشم بفرمایید چون من تازه کار ام و خوشحال ام دارم این نوشته های شما همین شروع کار می شنوم ، البته چون در هنر سیر کردم تا حدودی فی‌البداهه دارم اجرا میکنم .
پادکست من «قصه ی بازی» هستش که اگر مناسب دیدید این پادکست رو برای رشدش معرفی بفرمایید .
سپاس از حسن توجه‌تون
سلام ببخشید میخواستم بپرسم امکانش هست میکروفنی معرفی کنید برای شروع ؟ که قیمت مناسبی داشته باشه ( یکی زیر ۵ و یکی زیر ۱۰ تومن یا قیمتی که خودتون پیشنهاد دارید هزینه بشه) لطفا